Czereśnie

Czereśnia, trześnia, wiśnia ptasia (Cerasus avium). Gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Rodzime obszary jej występowania to Europa oraz Azja Zachodnia i Kaukaz. W Polsce rośnie dziko na terenie całego kraju. Dziko rosnące czereśnie, zwane ptasimi, były znanymi owocami człowieka żyjącego w neolicie. Uszlachetnione odmiany zaczęto uprawiać w Azji Mniejszej 1000 lat p.n.e.

Drzewa czereśniowe są długowieczne i mogą dożyć stu lat. W Polsce owocują od końca maja do drugiej połowy lipca. Owoce potocznie zwane czereśniami to kuliste pestkowce, jadalne, zwykle koloru czerwonego, spotykane także odmiany żółte, różowe oraz czarne. Owoce dzielą się na dwie grupy: sercówki, duże, soczyste, o delikatnym miąższu, i chrząstki - mniejsze, twarde i mniej soczyste. Najsmaczniejsze czereśnie to te zerwane prosto z drzewa. Najsmaczniejsze, które jadłam to z drzewa rosnącego u mojej babci. Czereśnie były żółte i bladoróżowe, soczyste i bardzo słodkie. Babcia nazywała je czereśniami miodowymi.

Zawierają sporo prowitaminy A, witaminy C, potasu, wapnia, żelaza i jodu. Są również źródłem błonnika. Czereśnie regulują procesy przemiany materii, mają właściwości przeczyszczające i oczyszczające organizm. Pomagają w walce z wolnymi rodnikami. Pomagają w leczeniu niektórych schorzeń wątroby, żołądka oraz tarczycy. Zapobiegają zaparciom, korzystnie wpływają na obniżenie stężenia kwasu moczowego w organizmie. Czereśnie są dobrym źródłem energii. Są też dość kaloryczne, więc nie koniecznie dla osób walczących z nadwagą.

 
Są składnikiem kuracji odchudzających i odmładzających. Doskonałym środkiem odchudzającym jest herbatka z ogonków czereśni, którą należy pić regularnie, przynajmniej raz dziennie. Czereśnie opóźniają procesy miażdżycowe. Kosmetyki, opracowane na bazie owoców czereśni, wzmacniają i odmładzają skórę, wzmacniają włosy i paznokcie.

Owoce czereśni rozpoczynają sezon letni. Są owocami niezwykle cenionymi na naszych stołach. Najlepiej spożywać je na surowo. Najsmaczniejsze prosto z drzewa. Czereśnie wykorzystujemy także w deserach, konfiturach, napojach. Stanowią ciekawy dodatek do mięs. Przeciery, kompoty, musy, dżemy, konfitury, galaretki, ciasta drożdżowe i kruche to tylko niewielka garstka szerokiego zastosowania czereśni. 

 

Oczywiście musimy pamiętać, że pestki czereśni i wiśni zawierają trujący cyjanowodór, czyli kwas pruski, który jest dla nas toksyczny, a w większych dawkach nawet śmiertelny. Połknięta pestka nie jest dla nas szkodliwa, ale tylko wówczas, gdy nie jest rozgryziona i połknięta w całości.

 

Gdy tylko pojawią się pierwsze czereśnie, to nic tak dobrze nie smakuje jak zupa czereśniowa i pierogi z czereśniami. Na letni lunch mix sałat, dobry ser feta lub ser kozi, garść wydrylowanych czereśni i dobry dressing miodowo-czereśniowy. Na letni wieczór stek z grilla lub grillowany oscypek, gęsty sos owocowy z czereśni i truskawek.

Najprostszym sposobem wykorzystania czereśni (poza bezpośrednim zjedzeniem ich) to czereśnie zapiekane pod kruszonką. Deser efektowny i bardzo smaczny. Podając możemy wzbogacić go przez dodanie lodów śmietankowych lub bitej śmietany.

Clafoutis z czereśniami 

Składniki:

• 500 g ciemnych czereśni
• 3 jaja
• 2 łyżki cukru 
• 50 g mąki
• 150 ml mleka
• 200 ml śmietanki kremówki
• cukier puder do posypania ciasta
• masło do smarowania formy 
• 1 łyżka bułki tartej

Przygotowanie:

1. Czereśnie myjemy, osuszamy i drylujemy. 
2. Formę do tarty, albo inne żaroodporne naczynie, smarujemy masłem i oprószamy bułką tartą. Na dnie naczynia rozsypujemy czereśnie i posypujemy dwoma łyżeczkami cukru.
3. Jajka miksujemy, powoli dodajemy pozostały cukier, mąkę, mleko i śmietankę. Miksujemy do uzyskania jednolitej, gładkiej masy.
4. Przygotowaną masą zalewamy czereśnie. Wstawiamy do nagrzanego piekarnika. Pieczemy w temperaturze 180 stopni C, aż wierzch się zarumieni (około 50 minut).
5. Clafoutis podajemy lekko ciepłe, posypane cukrem pudrem. Możemy zaserwować Clafoutis z gałką lodów śmietankowych lub waniliowych.

Tarta z czereśniami i truskawkami

Składniki:

• 1 szklanka wydrylowanych czereśni
• 1 szklanka oczyszczonych z szypułek truskawek
• 2 łyżki cukru 
• 2 łyżki wody
•  cukier puder do posypania tarty

 Składniki na ciasto:

• 1,5 szklanki mąki pszennej
• 100 g masła
• 4 łyżki cukru
• szczypta soli

Składniki na krem:

• 5 żółtek
• 2 łyżki mąki pszennej
• 3/4 szklanki cukru pudru
• 2 szklanki mleka
• 1 laska wanilii

Przygotowanie:

1. Składniki na ciasto łączymy ze sobą. Ciasto kruche wyrabiamy szybko, formujemy kulę i wstawiamy do lodówki na 30 minut.
2. Formę do tarty wykładamy papierem do pieczenia i wypełniamy ciastem, Ciasto nakłuwamy widelcem w kilku miejscach. Wstawiamy do nagrzanego piekarnika na około 20 minut i pieczemy w temperaturze 180 stopni C. Ciasto powinno zarumienić się na złoty kolor.
3. Przygotowujemy krem ucierając żółtka z cukrem pudrem. Stopniowo dodajemy mąkę. Do zagotowanego mleka wkładamy wanilię. Gorące mleko łączymy z żółtkami. Gotujemy 5 minut na małym ogniu. Masa jest gotowa, gdy zaczyna przypominać gęsty budyń. Krem pozostawiamy do ostudzenia.
4. Cukier rozpuszczamy w 2 łyżkach wody. Do przygotowanego syropu wkładamy owoce. Gotujemy 5 minut i pozostawiamy do schłodzenia.
5. Na ciasto nakładamy krem i owoce. Posypujemy cukrem pudrem.

Truskawki

Truskawka (Fragaria grandiflora) - bylina z rodzaju poziomek, efekt krzyżówki poziomki chilijskiej i wirginijskiej, powstała w Europie w końcu XVIII lub na początku XIX wieku. Poziomki w Europie rosły dziko w lasach. Za sprawą króla Francji Ludwika XIV sprowadzono z Chile tamtejsze poziomki. Były większe i smaczniejsze niż te europejskie. Skrzyżowano więc dwie odmiany poziomek i tak powstał jeden z najsmaczniejszych owoców - truskawka. 

 

 

Truskawka, ulubiony owoc Polaków, pojawia się drugiej połowie maja i przez całe lato możemy cieszyć się z możliwość jej jedzenia. Mowa oczywiście o naszej rodzimej truskawce, bo przez cały rok możemy kupić duże, sztucznie nadmuchane truskawki importowane z różnych stron świata. Każdy, kto je spróbował wie, że absolutnie nasze są najlepsze. Soczyste, pachnące, słodkie i bardzo, bardzo smaczne.

Truskawka uprawiana jest we wszystkich krajach klimatu umiarkowanego oraz w chłodniejszych rejonach podzwrotnikowych. Największym producentem tych owoców są Stany Zjednoczone, kolejnymi Hiszpania, Turcja i Rosja. Polska mieści się w pierwszej dziesiątce producentów truskawek. 

 

 

owoce zbliżającego się lata :)

 

Truskawka jest byliną osiągającą wysokość 15-50 cm. Łodygi tworzą rozłogi zwane "wąsami", za pomocą których roślina rozprzestrzenia się i wegetatywnie rozmnaża. Kwiaty są niewielkie, białe składające się z pięciu białych płatków. Owoc truskawki, w zależności od odmiany, może być biały, kremowy, różowy, czerwony, wiśniowy i mocno karminowy.

Owoce zawierają sporo witamin: A, E, C, PP i witaminy z grupy B. Są doskonałym źródłem białka, węglowodanów i minerałów: wapnia, żelaza, magnezu, fosforu, potasu, sodu, miedzi i selenu. Truskawki korzystnie wpływają na naszą krew, przeciwdziałają anemii, działają moczopędnie, oczyszczają organizm z toksyn, działają bakteriobójczo. Truskawki przyspieszają spalanie tłuszczów i węglowodanów, więc są doskonałym owocem w diecie odchudzającej.

 

Truskawki jada się świeże i mrożone, sporządza się z nich przetwory, uzyskuje się liofilizaty. Najlepsze, najsmaczniejsze są oczywiście te zerwane prosto z krzaka. Dobrze smakują z bitą śmietaną i rozpuszczoną czekoladą. Truskawki można gotować np. przyrządzając pyszną zupę owocową lub kompot. Można sporządzać z nich przetwory: dżemy, marmolady, soki, galaretki lub jogurty. Są doskonałym dodatkiem do wszelakich deserów: ciast i ciasteczek, serników, tortów, kremów i lodów. Truskawki, sos truskawkowy są znakomitym dodatkiem do naleśników, omletów i pampuchów. Najprostszym deserem, z wykorzystaniem owoców, jest podsmażenie na maśle kromek chałki, polanie ich miodem i posypanie świeżymi plasterkami truskawek.

Bardzo polskim daniem są knedle z truskawkami polane śmietaną lub polane masłem z zarumienioną bułką tartą, z dodatkiem młodej smażonej kapusty. Połączenie pieczonego łososia z pokrojonymi w plasterki truskawkami czy połączenie truskawek z sałatą lodową z dodatkiem sera feta, to znakomite pomysły, które warto wykorzystać w swojej kuchni. 

 

 Ciasto biszkoptowe z truskawkami

Składniki:

• 1 szklanka mąki
• 1 szklanka cukru
• 6 jajek
• 1/2 łyżki margaryny
  
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
  
• 1 kg truskawek
• 2 galaretki truskawkowe
  

Przygotowanie:

1. Do ubitych z cukrem białek dodajemy żółtka. Delikatnie mieszamy. Dodajemy mąkę i proszek do pieczenia. 
2. Do natłuszczonej margaryną tortownicy wlewamy ciasto. Pieczemy w temperaturze 180 stopni C przez 30 minut. Pozostawiamy do wystudzenia.
3. Rozpuszczamy galaretki w gorącej wodzie, zgodnie z przepisem na opakowaniu. pozostawiamy do schłodzenia.
   
4. Oczyszczamy truskawki z szypułek, przekrawamy na pół. 
5. Truskawki układamy na cieście, zalewamy tężejącą galaretką. Wstawiamy do lodówki na około dwie godziny.
   
6. Ciasto jest gotowe do spożycia, kiedy galaretka stężeje.
   

 

 

  Sernik na zimno

Składniki:

• 500 g truskawek
• 300 g herbatników kakaowych
  
• 50 g cukru
• 200 g cukru pudru
• 1 łyżeczka cukru waniliowego
• 500 g zmielonego twarogu
• 4 łyżki śmietany 30%
• 2 łyżeczki żelatyny
• sok z pomarańczy
• 1 opakowanie bezbarwnej galaretki

Przygotowanie:

1. Rozpuszczamy żelatynę w dwóch łyżkach gorącej wody. 
2. Zmielony twaróg łączymy ze śmietaną, cukrem waniliowym, cukrem pudrem, żelatyną. Całość miksujemy. 
3. Okrągłą formę wykładamy folią. Na dno formy układamy herbatniki nasączone sokiem pomarańczowym, na nie zmielony twaróg. 
4. Wstawiamy do lodówki, aż żelatyna stężeje. 
5. Przygotowujemy galaretkę zgodnie z opisem na opakowaniu. 
6. Na wierzchu torcika układamy pokrojone truskawki i zalewamy je przygotowaną galaretką. Ponownie wstawiamy do lodówki, aż do stężenia.

  Sałatka z mozzarellą i truskawkami

Składniki:

• 250 g truskawek
• mozzarella (mozzarella w zalewie 125 g)
  
• małe mozzarelle (w zalewie 150 g)
  
• sałata lodowa
• garść rukoli
• 2 łyżki cukru 
• 1 łyżka oliwy z oliwek
  

Przygotowanie:

1. Truskawki myjemy, usuwamy szypułki, część kroimy na pół, a pozostałe w pasterki.
   
2. Cukier rozpuszczamy w łyżce gorącej wody, dodajemy truskawki i bardzo, bardzo krótko gotujemy.
   
3. Dużą mozzarellę kroimy w plastry.
4. Sałatę lodową rwiemy na drobne kawałki.
5. Na półmisku układamy plastry mozzarelli, sałatę lodową i rukolę, rozkładamy truskawki, rozsypujemy kulki mozzarelli. Całość polewamy sosem otrzymanym z gotowania truskawek i polewamy oliwą z oliwek.
   

 

Kiwi, aktinidia

Aktinidia (Actinidia) zwana potocznie Kiwi - owoce jagodowe wielkości kurzego jaja. Miąższ zielony, żółty lub lekko czerwony, w środku owocu białawy, z licznymi drobnymi, czarnymi pestkami.

Aktinidia smakowita (Actinidia deliciosa) - gatunek rośliny z rodziny aktinidiowatych. Pochodzi z doliny rzeki Jang-cy w Chinach. Od 1906 r. uprawiany w Nowej Zelandii. Nazwę Kiwi nadali temu owocowi Nowozelandczycy prawdopodobnie dlatego, że jego pokryta rzadkim puszkiem skórka przypomina im tego ptaszka. Owocem są jagody o brązowej skórce, porośnięte czerwonawymi włoskami. Miąższ soczysty, zielony, w środku białawy z licznymi, drobnymi, czarnymi pestkami.

Aktinidia chińska (Actinidia chinensis) - zwane "złotym kiwi" pochodzi z doliny rzeki Jangcy w środkowych Chinach. Największe plantacje znajdują się w Nowej Zelandii, mniejsze nie mniej ważne znajdują się we Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Francji, Nowej Zelandii, USA i Izraelu.

 

Agrest chiński czyli kiwi zawiera dużo witaminy C (w 100 g ok. 70 mg). Owoce jedzone są najczęściej na surowo, ale można też przyrządzać soki i dżemy. Miąższ owocu zawiera rozkładający białka enzym aktinidynę. Bardzo trudno wykorzystać ten owoc do galaretek, bowiem rozrzedza żelatynę, ale i na to są sposoby. Świetnie nadają się do dekoracji potraw.

Ciekawostka: liście i pędy kiwi wydzielają olejki eteryczne uwielbiane przez koty. Owoce kiwi obniżają poziom złego cholesterolu. Jest bogaty w potas. Pomaga w odchudzaniu, ułatwia trawienie, obniża ciśnienie krwi.

 

Najprostszy sposób jedzenia: przekroić na pół i jeść miąższ łyżeczką.

 

Ciasto kruche z owocami kiwi i jabłkami

Składniki:

• 300 g mąka
• 200 g masło
• 1 jajko,
• 50 g cukier
• 100 g cukier puder
• 6-8 owoc kiwi
• 4 jabłka
  
• sól

Przygotowanie:

1. Mąkę przesiewamy, dodajemy szczyptę soli i łączymy z cukrem. Masło kroimy na kawałki, dodajemy do mąki.
2. Dodajemy jajko, rozcieramy ciasto i zagniatamy kulę. Wstawiamy do lodówki na około 30 minut.
3. Jabłka obieramy ze skóry, usuwamy pestki i gniazdo nasienne, kroimy na drobne kawałki.
   
4. Po wyjęciu z lodówki dzielimy ciasto na dwie części. Z jednej formujemy na blasze spód i boki ciasta, wewnątrz umieszczamy pokrojone w plasterki owoce kiwi i jabłka. Owoce posypujemy cukrem. Wierzch przykrywamy drugą częścią ciasta. Pieczemy ok. 20 minut w temp. 200 stopni C.
5. Po upieczeniu posypujemy cukrem pudrem.