Wiśnia Pospolita (Cerasus vulgaris) - drzewo owocowe, które prawdopodobnie powstało ze skrzyżowania czereśni z wiśnią karłową, powszechnie uprawiane w klimacie umiarkowanym. Występuje około 60 gatunków drzew i krzewów. Drzewa wiśniowe znane były już w czasach prehistorycznych na Środkowym Wschodzie. Do Europy trafiły za sprawą starożytnych Rzymian. W Polsce wiśnie uprawia się od X wieku.
Drzewa wiśniowe rosną w umiarkowanej strefie klimatycznej na całym świecie, ale najliczniej we Wschodniej Azji. W Japonii drzewa wiśniowe, znane również jako sakura, są w pełnym rozkwicie w różnym czasie w zależności od regionu i pogody. Szczyt kwitnienia zaczyna się na przełomie marca i kwietnia i zazwyczaj trwa około pięciu tygodniu. W tym okresie Japonia przepełniona jest kwiatami wiśni, a ludzie zbierają się razem, aby świętować i podziwiać je w całym kraju. Najpopularniejszym miejscem do oglądania kwitnących wiśni w Japonii jest park Ueno w Tokio.
Jako drzewo owocowe wiśnia uprawiana jest głównie ze względu na swoje okrągłe, niewielkie owoce. Owoce - czerwone, mięsiste pestkowce - są jadalne i smaczne, aromatyczne i kwaśne, zawierają m.in. witaminę A i C, cukry, kwasy organiczne i sporo pektyn.
Wiśnie i czereśnie to dwa różne gatunki owoców, ale należące do tej samej rodziny. W wielu krajach zachodnioeuropejskich wiśnię i czereśnię określa się tym samym słowem. Oto kilka przykładów: "cherry" po angielsku, "ciliegia," po włosku, "cerise" po francusku, "cereza" po hiszpańsku, "kirsche" po niemiecku. Dla rozróżnienia wiśni/czereśni dodaje się przymiotnik "kwaśna" lub "słodka".
W zależności od odmiany wiśnie mogą być albo bardzo kwaśne, albo słodkie jak czereśnie. Najczęściej występujące odmiany to ciemnoczerwone sokówki, niekiedy prawie czarne i mające ciemny, brudzący sok (doskonałe na przetwory) i jasnoczerwone szklanki, o średniej wielkości, kuliste, zwykle wyraźnie spłaszczone, błyszczące, kwaśnosłodkim, smacznym miąższu i bezbarwnym soku (do ciast).
Słodkie wiśnie można zjadać surowe, ale najczęściej spożywa się je w postaci przetworzonej. Wiśnie są doskonałe na soki, kompoty, konfitury, dżemy, galaretki, wina i nalewki. Można je piec, smażyć, gotować. W daniach na słodko wiśnie są doskonałe do ciast, tortów, babeczek, lodów, sorbetów, granity, kremów, muffinów. Można z nich przygotować polewy i sosy, doskonałe do deserów. Zupa wiśniowa z makaronem i legumina wiśniowa to smaczne pożywne dania. Połączenie wiśni z czekoladą to duet doskonały. Deser Pavlova pięknie wygląda przybrany owocami i polany sosem wiśniowym. Klasyka swego gatunku to Tort Szwarcwaldzki (niem. Schwarzwälder Kirschtorte; potoczne Czarny Las) – tort z wiśniami, czekoladowe ciasto biszkoptowe przekładane bitą śmietaną i wiśniami, początkowo jako słodki regionalny deser, od XX wieku najpopularniejsze ciasto niemieckie.
Wiśnie, w formie niesłodkiej, stanowią świetny dodatek do pieczonej piersi z indyka, pieczonego kurczaka z boczkiem, pieczonej jagnięciny czy glazurowanych żeberek. Można z nich przygotować farsz do mięs. Naleśniki z oscypkiem i wiśniami, wszelkiego rodzaju sałatki z mięsem i wiśniami, chłodnik z pieczonymi pomidorami i wiśniami, bakłażan w glazurze wiśniowej z dodatkiem sera feta, skrzydełka kurczaka w glazurze wiśniowej z miodem, imbirem i cynamonem to tylko kilka propozycji wykorzystania tak doskonałych owoców.
Jeśli chodzi o alkohole to wybór jest ogromny. Przede wszystkim tradycyjny polski alkohol to wiśniówka. Jeden z najlepszych wiśniowych brandy to niemiecki Kirschwasser. Specjał powstaje na skutek destylacji wina z różnych odmian wiśni. Kijafa Cherry to tradycyjne, duńskie wino deserowe, produkowane z owoców wiśni od 1841r. Swój charakterystyczny smak i aromat, doceniony przez duński dwór królewski, zawdzięcza sekretnym recepturom. Do produkcji wybierane są wyłącznie wyselekcjonowane, ręcznie zbierane owoce. Również z Danii pochodzi Kirsberry, słodko-cierpki likier wiśniowy. Likier Kirsberry to jeden z najlepiej sprzedających się napojów wiśniowych na świecie, wyprodukowany w całości z duńskich wiśni według 100-letniej receptury.
Przetwory z wiśniami. Wiśnie na słodko: wydrylowane wiśnie na kompoty, dżemy, marmolady, syropy, soki lub w wersji na słono czyli chutneye, słodko-pikantne mostardy, marynowane wiśnie w occie lub w alkoholu. Wiśnie można również suszyć, kandyzować i mrozić.
Wiśnie można również kandyzować. Są wówczas idealną ozdobą babeczek, ciast, tortów i deserów. Kandyzowane wiśnie to popularny dodatek cukierniczy. Znajdują zastosowanie również w warunkach domowych. Znakomicie smakują oblane polewą czekoladową. Wiśniowe kulki oblane czarną czekoladą deserową lub czekoladą biała są wyśmienite. Kandyzowanych wiśni nie może zabraknąć w tradycyjnych wypiekach takich jak mazurki, keksy, babki wielkanocne czy paschy.
.
Sernik z owocami
Składniki:
- 500 g owoców: wiśni, pomarańczy, jeżyn
- 1 kg chudego twarogu
- 125 g miękkiego masła
- 200 g cukru
- 1 opakowanie cukru waniliowego
- 4 jaja
- 1 opakowanie galaretki wiśniowej
- 1/2 op. proszku do pieczenia
- 1 op. budyniu waniliowego
- 1 łyżka cukru pudru
Przygotowanie:
- Wiśnie myjemy, drylujemy i osączamy. Pozostałe owoce czyścimy. Pomarańcze kroimy w drobne cząstki.
- Masło ucieramy ze 100 g cukru na puszystą masę. Dodajemy cukier waniliowy. Oddzielamy białka od żółtek. Do masy dodajemy po jednym żółtku, stale mieszając. Dodajemy proszek do pieczenia i budyń.
- Białka ubijamy z resztą cukru na bardzo sztywną pianę i ostrożnie dodajemy do masy wraz z twarogiem.
- Ciasto wlewamy do nasmarowanej tłuszczem tortownicy.
- Pieczemy około 70 minut. Pod koniec pieczenia można przykryć folią aluminiową, aby wierzch nie spiekł się za bardzo.
- Po upieczeniu sernik zostawiamy na około 30 minut w wyłączonym piekarniku, następnie wyjmujemy i pozostawiamy, aż sernik się schłodzi.
- Na wystudzonym serniku układamy owoce, zalewamy galaretką i pozostawiamy do stężenia. Wstawiamy do lodówki.
