Tymianek

Tymianek (Thymus vulgaris) - tymianek pospolity, macierzanka pospolita, to roślina zielna rosnąca dziko, a także uprawiana w ogródkach i na plantacjach. To drobny półkrzew z rodziny jasnotowate, osiągający wysokość do 40cm. Posiada drobne kwiatki, kwitnące w kolorach od białego, poprzez różowy, aż do fioletowego. Obie formy tymianku, dzika i uprawna, są powszechnie wykorzystywane jako przyprawa kuchenna.

Tymianek był już znany w starożytnym Rzymie, Egipcie i Grecji. Przygotowywano z niego uzdrawiające napoje. Z uzyskanego olejku balsamowano zwłoki, ale również używano jako aromatu do kąpieli i masażu. Do Europy trafił w XI wieku. Wówczas stosowano go jako lek i przyprawę. Tymianek pochodzi ze strefy śródziemnomorskiej. Dziko występuje w Hiszpanii, południowej Francji, Grecji, północnej Afryce i we Włoszech. Uprawiany jest w całej Europie i w Ameryce Północnej.

Posiada przyjemny, charakterystyczny zapach, lekko gorzki smak. Zawiera olejek eteryczny, garbniki, flawonoidy, trójterpeny i sole mineralne. Kwitnie od maja do października.

W medycynie tymianek stosowany jest przy schorzeniach przewodu pokarmowego. Poprawia apetyt, leczy nieżyt żołądka, łagodzi wzdęcia i biegunki. Posiada właściwości rozkurczowe, wykrztuśne i wspomaga trawienie. Napary z tymianku stosuje się w stanach zapalnych dróg oddechowych i układu moczowego. Tymianek, inaczej zwany macierzanką znalazł swoje stałe miejsce przy wyrobie kosmetyków. Jest składnikiem kremów, mydeł i mleczka kosmetycznego. Olejek tymianku stosuje się do wyrobu past do mycia zębów i płukanek do ust.

W kuchni tymianek zarówno świeży, jak i suszony, ma szerokie zastosowanie. Suszony, ma trzykrotnie silniejszy aromat od świeżego, dlatego należy stosować go z umiarkowaniem. W formie suszonej przechowujemy go w suchym miejscu, w szczelnym opakowaniu, bez dostępu światła. Tymianek jest przyprawą, którą można również zamrażać. Ziele szczególnie lubiane w kuchni francuskiej. Wchodzi w skład bouquet garni oraz ziół prowansalskich. Tymianek przyspiesza spalanie tłuszczu i trawienie białka, dlatego przyprawia się nim wszystkie ciężkostrawne potrawy: zupę grochową, fasolową, kapuśniak, pieczoną wołowinę, baraninę i dziczyznę. Ziele poprawia smak sosów, potraw z warzyw i ziołowych octów. Tymianek dodawany jest do bigosu, kaszanki, pasztetowej, różnych kiełbas, potraw z ryb, cynaderek i wątroby. Tymianek doskonale łączy się z innymi przyprawami, takimi jak majeranek, szałwia, rozmaryn, liść laurowy, kozieradka i gałka muszkatołowa.

Tymianek pospolity, zwany inaczej tymiankiem właściwym lub macierzanką pospolitą posiada ciekawych krewnych. Są to m. in. tymianek pomarańczowy, o owocowej korzennej nucie, świetny dodatek do deserów,  macierzanka wonna, w smaku przypominająca połączenie tymianku z kminkiem, doskonała do mięs, wędlin i serów, oraz macierzanka piaskowa, łagodna w smaku, pasująca do wszystkich wcześniej wymienionych potraw.

Zapiekane gruszki nashi z tymiankiem

Składniki:

• 25 dag mąki pszennej
• pół kostki masła
• 1 jajo
• 2 gruszki nashi
• gałązki tymianku
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Mąkę, masło, jajo posiekać i zagnieść.
2. Ciasto rozwałkować, pokroić w prostokąty.
3. Gruszki pokroić w plastry, oczyścić z pestek, poukładać na cieście.
4. Na przygotowanych ciastkach ułożyć gałązki tymianku, dodać sól i pieprz do smaku.
5. Piec ok. 15-20 minut w temperaturze 200 stopni C.