Gorczyca biała (Sinapsis alba) - roślina zielna z rodziny krzyżowych, pochodząca z krajów śródziemnomorskich. Gorczyca była znana i stosowana jako przyprawa i jako roślina lecznicza już w starożytności w Indiach, Grecji i Rzymie. Uważano, że uśmierza bóle zębów, pobudza trawienie i działa moczopędnie. Wierzono, że liście są afrodyzjakiem i dodawano je do sałatek. Taką sałatkę spożywał Karol Wielki. Obecnie gorczyca występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce. Głównymi producentami są Dania, Francja i Wielka Brytania.
Roślina roczna osiąga wysokość około 1 metra. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Małe żółte kwiaty przekształcają się w zielone strączki. Owoce, to krótkie okrągłe łuszczyny które pękają, gdy są dojrzałe, odsłaniając wówczas błoniastą przegrodę, do której po obu stronach przymocowane są nasiona. Owłosiona łuszczyna o długości 3-5 cm zawiera sześć jasnożółtych nasion. Roślina wymaga słonecznego stanowiska, ziemi gliniastej lub gliniasto-piaszczystej, bogatej w próchnicę, wapiennej i wilgotnej. Późnym latem należy zebrać strączki i suszyć niewyłuskane. Wydobyte nasiona jeszcze się dosusza i przechowuje w suchym miejscu.
Roślina zawiera 30% oleju tłustego, glikozydy, tłuszcze, białka, sole mineralne, aminy, olejki eteryczne, witaminę C. Gorczyca biała jest znakomitym środkiem przeciw różnym dolegliwościom. Stosuje się ją w przewlekłych stanach zapalnych żołądka, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, reguluje trawienie, pomocna jest przy reumatyzmie, zapaleniu korzonków nerwowych, obniża wysokie ciśnienie krwi, zapobiega wzdęciom. Trzeba oczywiście pamiętać, że ze względu na silnie działające olejki, gorczycę stosuje się zachowując ostrożność. W medycynie ludowej w dolegliwościach reumatycznych na bolące miejsca przykłada się (na noc) woraczki wypełnione nasionami gorczycy. Okłady te działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Olejek gorczycowy dodaje się do płynów stosowanych do płukania gardła w bólach zębów i w zapaleniu migdałków.
W kuchni młode liście gorczycy podawane są do sałatek urozmaicając ich smak. Nasiona gorczycy używa się przede wszystkim do wyrobu różnego rodzaju musztard. Najbardziej znaną jest musztarda dijońska, pochodząca z Francji z miejscowości Dijon. Receptura jest objęta ścisłą tajemnicą. Podstawowym składnikiem musztardy są łuskane lub niełuskane nasiona gorczycy białej lub czarnej, zakwaszone octem z dodatkiem przypraw. Nasiona gorczycy białej mają słodkawy, ostry smak i te zalety wykorzystuje się do konserwowania ogórków i innych marynat z grzybów, warzyw i ryb. Wszędzie tam gdzie dodaje się ocet, gorczyca jest idealnym jej uzupełnieniem. Gorczycą białą przyprawia się wędliny, tłuste mięsa, masła ziołowe, majonezy, potrawy z jaj, sera i surówki. Gorczyca wchodzi w skład mieszanek przyprawowych m.in. pieprzu ziołowego. W kuchni indyjskiej nasiona przed podaniem do potraw praży się na gorącym oleju, aby wydobyć z nich jak najwięcej aromatu. Zmieloną gorczycę dodaje się do chutneyów i innych sosów.
Ogórki konserwowe z winogronami
Składniki:
- 1,5 kg małych ogórków
- 30 dag ciemnych winogron
- 1 strąk czerwonej papryki chili
- 1 czerwona cebula
- 4 szklanki wody
- 1 szklanka octu
- 4 łyżki soli
- 2 kwiatostany kopru
- 1 łyżka gorczycy białej
- 1 łyżeczka czarnego pieprzu
- 1 łyżeczka cukru
Przygotowanie:
- W wyparzonych słoikach układamy umyte ogórki i winogrona, dokładamy pokrojoną w plastry cebulę, na wierzchu układamy koper.
- Paprykę chili nacinamy wzdłuż, usuwamy nasiona. Posiekane chili, ziarenka gorczycy i pieprzu przekładamy do słoików.
- Przygotowujemy zalewę: 4 szklanki wody zagotować z solą i cukrem, wlać ocet. Ogórki zalać tak, aby płyn sięgał 2 cm poniżej brzegu słoika.
- Zamknięte słoiki pasteryzujemy ok. 20 minut w temperaturze 80 stopni C.
