Kabaczek

Kabaczek (Cucurbita pepo) - odmiana dyni zwyczajnej. Warzywo, pochodzi z Ameryki Północnej lub Południowej. Ma podłużne, maczugowate owoce o zielonej lub żółtej barwie, w lekko nakrapiane jasne plamki. 

 

Pomimo, że cukinia i kabaczek to ten sam gatunek, to w Polsce roślina uprawiana jest pod obiema nazwami. Potwierdzenie błędnej tezy, że są to zupełnie inne gatunki rośliny dopełnia fakt, że warzywo w różnym okresie wzrostu, na różnym etapie dojrzewania i o innych porach dojrzewania różni się od siebie dość znacznie. Powszechnie przyjęło się, że cukinia pojawiająca się wiosną, latem jest delikatniejsza, zwykle nieco mniejsza, słodsza, bez twardych, dużych pestek, żółta i zielona. Taka cukinia jest delikatna, słodkawa. Kabaczek, to nazwa dojrzałej cukinii, znacznie większej z pestkami, wyglądem przypominający maczugę, ale również zielonej lub żółtej, żółto-pomarańczowej. 

 

Kabaczek po przekrojeniu przypomina ogórka. Najsmaczniejsze są owoce o długości 20 cm. Kabaczek należy do warzyw niskokalorycznych, zawiera dużo karotenu oraz witaminy B1, B2, PP i K oraz wapń, potas, żelazo i magnez. Działa odkwaszająco i wspomaga przemianę materii.

Zastosowanie kabaczków w kuchni jest szerokie, podaje się je na surowo, smażone, pieczone, duszone, gotowane. Najpopularniejsze są kabaczki nadziewane farszem mięsnym i warzywnym. Z kabaczka możemy przygotować domowe leczo, kabaczkowe przekąski, kremowe zupy, bigos i potrawkę. Z kabaczka doskonałe są smażone placki. Możemy również przygotować kabaczki marynowane, z czosnkiem, zielem angielskim, cukrem i koperkiem lub z dodatkiem papryki.

 

POTRAWKA Z KABACZKA

Składniki:

• 1 kabaczek
  
• 2 cebule 
• 1 mały por
  
• 1 żółta papryka
  
• 3 ziemniaki
• 30 dag kiełbasy zwyczajnej 
• 1/2 l bulionu warzywnego
  
• olej
• sól i pieprz 

Przygotowanie:

1. Kabaczek obieramy ze skóry, wydrążamy z niego środek i kroimy w dużą kostkę. Również w dużą kostkę kroimy obrane ziemniaki.
   
2. Cebulę kroimy w piórka, por w drobne plasterki, a paprykę pozbawiamy pestek i kroimy w paski.
3. Kiełbasę pokrojoną w plastry obsmażamy na oleju około 10 minut.
4. Wszystkie składniki wkładamy do garnka, zalewamy bulionem, doprawiamy solą i pieprzem, dusimy pod przykryciem około 40 minut. 
5. Gotową potrawę podajemy ze świeżą bagietką.
   

 

 

Czarnuszka

Czarnuszka (Nigella L.) - jednoroczna roślina z rodziny jaskrowatych, pochodząca prawdopodobnie z zachodniej Azji (Irak, Turcja) lub Europy Południowej. Zahaczamy też o Afrykę, bowiem źródła historyczne podają również, że nasiona czarnuszki znaleziono w różnych miejscach w starożytnym Egipcie, w tym w grobowcu Tutanchamona. Występuje kilka gatunków czarnuszki uprawnej m.in. czarnuszka siewna (Nigella sativa), całolistna, darmaceńska. W Polsce występuje czarnuszka ogrodowa i polna.

 

zdjęcie Wikipedia

 

Czarnuszka jest bardzo popularna na Bliskim Wschodzie, jako środek leczniczy i jako przyprawa. W kuchni indyjskiej i środkowowschodniej to popularna przyprawa. Dodaje się ją do tadżinów, curry i gulaszy. 

Tadżin, tażin to arabskie naczynie służące do przygotowania dań nad rozżarzonym węglem lub drewnem, rozpowszechnione w kuchniach Maghrebu, zwłaszcza w Maroku. Nazwa tażin odnosi się również do samej potrawy, którą przygotowuje się w tym naczyniu. Potrawy z tażina mogą zawierać mięso, ryby albo występować w wersji wegetariańskiej. Dodatkiem do tażinu jest często chleb khobz. Khobz to odmiana okrągłego, płaskiego, białego chleba charakterystycznego dla kuchni marokańskiej.

 

Czarnuszka siewana w Polsce znalazła również swoje miejsce. Wykorzystywana jest w piekarnictwie i cukiernictwie. Nasionami posypuje się  wytrawne wypieki.

 

 

Owocem jest mieszek zawierający czarne, pachnące korzennie nasiona, który jest dość charakterystyczny. Nasiona czarnuszki siewnej mają korzenno-pieprzowy zapach. Smak nasion jest słodko-gorzki. Z zewnątrz nasiona są czarne i matowe, wewnątrz białe.

 

zdjęcie Wikipedia

 

Nasiona czarnuszki działają przeciwbólowo, przeciwskurczowo, przeciwbakteryjnie, moczopędnie. Poprawiają trawienie i wzmacniają odporność organizmu. Charakteryzują się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. Olejek z tej rośliny używa się do produkcji perfum.

 

Nasiona czarnuszki stosowane były w kuchni staropolskiej między innymi do przyprawiania pieczywa, podpłomyków.W kuchni możemy używać zarówno całych albo zmielonych nasion. Głębszy aromat uzyskamy, kiedy nasiona podprażymy na suchej patelni. Nasiona czarnuszki wzbogacą czatneje i pikle. Doskonale sprawdzą się w sałatkach. Pasują do kalafiora, fasolki szparagowej, brokuła, bakłażana. Ugotowane, upieczone lub grillowane warzywa, posypane nasionami czarnuszki będą miały ciekawy smak i intrygujący wygląd. Czarnuszka świetnie komponuje się z serami, twardymi żółtymi oraz z twarogami. Nasiona dodaje się do kiszonej kapusty i ogórków konserwowych. Z nasion otrzymuje się olej, który jest dodatkiem do niektórych likierów oraz wykorzystywany jest w produkcji niektórych słodyczy.

Ser smażony z czarnuszką

Składniki:

• 500 g sera twarogowego
• 2 łyżki masła
• 1/2 szklanki mleka
• 1 łyżeczka czarnuszki
• 1 ogórek zielony
• 1 pomidor
• 1 czerwona cebula
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Twaróg zostawić na 3 dni w przykrytym naczyniu, w temperaturze pokojowej. Ser po 3 dniach stanie się ciągliwy, zacznie w nim zachodzić proces gliwienia (jest to naturalny proces rozkładu białka).
2. Gotowy ser przełożyć na patelnię, dodać masło i mleko, smażyć mieszając, aż ser się stopi. Do sera dodać czarnuszkę, sól i pieprz. Ser zacznie powoli gęstnieć.
3. Ogórek i pomidor pokroić w kostkę. Cebulę obrać i pokroić w plasterki. Warzywa połączyć z serem. Całość jeszcze przez chwilę pozostawić na gorącej patelni.
4. Smażony ser, po ostudzeniu, podawać z pieczywem i masłem.

 

Borówka brusznica

Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)) - roślina z rodziny wrzosowatych występująca na półkuli północnej. W Polsce występują trzy jadalne gatunki borówki: borówka czernica, zwana czarną jagodą, łochynia i borówka brusznica. Brusznica jest krzewinką osiągającą do 25 cm wysokości. Owoce brusznicy to małe czerwone kuleczki o smaku gorzko-kwaskowatym, które zawierają glikozydy, kwasy organiczne, witaminy: B1, B2, PP, C. Działają moczopędnie i przeciwbiegunkowo.

 

Z borówki najczęściej przyrządza się dżemy, powidła i soki. Najbardziej popularne są konfitury z borówek i gruszek, używane jako dodatek do mięs.

Gałązki borówki brusznicy tradycyjnie używane są do ozdabiania koszyczków wielkanocnych.

 

Kruche ciasto z czerwonymi owocami

Składniki:

• 10 dag borówki brusznicy
• 15 dag malin
• 15 dag truskawek
• 10 dag porzeczki czerwonej
• 1 galaretka truskawkowa
• 1 szklanka płatków śniadaniowych w polewie miodowej
• 30 dag serka mascarpone
• 1 szklanka mąki pszennej
• 10 dag masła
• 5 dag cukru pudru
• 2 żółtka

Przygotowanie:

1. Przygotowujemy ciasto: z mąki, masła, cukru pudru i żółtek szybko zagniatamy ciasto i wstawiamy do lodówki na około 1 godzinę. Następnie ciasto rozwałkowujemy i wkładamy do przygotowanej formy, wyłożonej papierem do pieczenia. Ciasto pieczemy przez 25 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 200 stopni C.
2. Oczyszczone owoce przez 5 minut gotujemy na małym ogniu. Galaretkę przygotowujemy według przepisu podanego na opakowaniu, rozpuszczając ją w 1 szklance wody, łączymy z owocami i pozostawiamy do stężenia.
3. Wierzch i boki ciasta smarujemy serkiem mascarpone, wylewamy galaretkę z owocami, następnie boki ozdabiamy płatkami śniadaniowymi. Ciasto wstawiamy do lodówki na 3 godziny.

Fasolka szparagowa

Fasolka szparagowa, pochodząca z rodziny motylkowatych, należy do rodzaju fasoli (Phaseolus vulgaris), w której oprócz nasion jada się też całe strąki. Początkowo z roślin strączkowych przyrządzano jedynie potrawy z ich ziarna. Strąki były twarde, z grubymi łykowatymi włóknami, nie nadające się do spożycia. Pod koniec XVIII wieku fasolkę o miękkich, delikatnych strączkach zaczęto uprawiać we Włoszech. Obecnie występuje wiele odmian fasolki szparagowej. Różnią się kolorem, wielkością i długością strąka. Najpopularniejsze są zielone i żółte, ale pojawiają się też odmiany fasolki w kolorze fioletowoniebieskim, które po ugotowaniu stają się ciemnozielone.

Fasolka szparagowa jest lekkostrawna, zawiera wiele witamin i związków mineralnych. W Polsce dużą popularnością cieszy się gotowana fasolka szparagowa polana masłem z bułką tartą. Fasolkę można gotować, zapiekać oraz dodawać do potraw warzywnych i mięsnych. Świeże strąki fasolki należy gotować ok. 10 minut, dłuższe gotowanie powoduje, że traci ona swój ładny kolor.

Pizza z fasolką szparagową

Składniki:

• 300 g mąki pszennej
• 20 g drożdży
• płaska łyżeczka cukru
• 1/2 łyżeczki soli
• 1/2 szklanki wody
• 2 łyżki oliwy
• 20 dag fasolki szparagowej - kolorowej
• 2 czerwone cebule
• 20 g rukoli
• 1 pęczek rzodkiewek
• 3 ząbki czosnku
• 1 szklanka śmietany 30%
• oliwa do smarowania blachy
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie: 

1. Drożdże rozkruszamy, mieszamy z letnią wodą i odstawiamy na kilka minut.
2. Przygotowujemy ciasto na pizzę. Do miski wsypujemy mąkę, sól, cukier, drożdże, wlewamy 1/2 szklanki ciepłej wody i wyrabiamy gładkie ciasto. 
3. Ciasto przykrywamy ściereczką i pozostawimy w ciepłym miejscu, aż podwoi swoją objętość.
4. Oczyszczoną fasolkę gotujemy w lekko osolonej wodzie przez 15 minut.
5. Cebulę i rzodkiewki kroimy w plasterki. 
6. Zagniecione ciasto układamy na blasze posmarowanej oliwą i rozciągamy ciasto nadając mu kształt prostokąta.
7. Ciasto smarujemy oliwą i układamy na nim fasolkę szparagową i cebulę. 
8. Pieczemy w piekarniku w temperaturze 200 stopni C przez 15 minut.
9. Na gorącym cieście układamy rukolę i rzodkiewki.
10. Przygotowujemy sos. Przeciśnięty przez praskę czosnek łączymy z ubitą śmietaną.
11. Pizzę polewamy śmietanowo-czosnkowym sosem. 

 

Omlet z fasolką szparagową

Składniki:

• 20 dag fasolki szparagowej - kolorowej
• 10 dag szynki
• 2 jaja
• 1 łyżka śmietany
• 1 łyżka masła
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Fasolkę umyć, odciąć końce i ugotować w osolonej wodzie (młodą fasolkę gotujemy ok. 10 minut, starszą ok. 25)
2. Jaja umyć, wbić do miski, dodać szczyptę soli i ubić, dodać śmietanę.
3. Ugotowaną fasolkę szparagową pokroić drobno. Szynkę pokroić w kostkę.
4. Masę jajeczną wlać na masło rozgrzane na patelni, rozłożyć na niej szynkę i fasolkę. Gdy spód się zarumieni, a wierzch lekko zetnie, dosmażyć pod przykryciem.

 

 

  Sałatka z fasolką szparagową

Składniki:

• 20 dag fasolki szparagowej 
• 10 dag boczku
• 2 jaja ugotowane na twardo
  
• 1 czerwona papryka 
• 1 żółta papryka
  
• 1 czerwona cebula 
• 10 rzodkiewek 
• 1 łyżka oleju do smażenia
  
• sól, pieprz, suszone oregano
  

Przygotowanie:

1. Fasolkę umyć, odciąć końce i ugotować w osolonej wodzie (młodą fasolkę gotujemy ok. 10 minut, starszą ok. 25) 
2. Jajka obieramy i kroimy drobno. Paprykę czerwoną i żółtą kroimy w kostkę, a rzodkiewki w plasterki.
3. Boczek kroimy w niewielką kostkę i smażymy na rozgrzanym tłuszczu około 5 minut. Dodajemy fasolkę i pokrojoną w plasterki cebulę.
4. Łączymy wszystkie składniki. Doprawiamy solą i pieprzem. Całość posypujemy oregano.
   

Gruszka

Gruszka (Pirus) - owoc mający wydłużony kształt i słodki, soczysty miąższ, który znajduje się wewnątrz zielonej, żółtej, czerwonej lub brązowej skórki. Grusza, to niewielkie drzewo z rodziny różowatych, występujące w strefie umiarkowanej Europy i Azji. Rośnie zarówno w miejscach słonecznych, jak i na stanowiskach zacienionych.

Gatunki grusz łatwo się krzyżują, tworząc nowe owoce. Gruszki najczęściej spożywamy na surowo, ale sporządza się z nich lub są dodatkiem do wielu potraw. W Polsce najpopularniejsze wykorzystanie tego owocu to gruszka marynowana na słodko, kompot z suszonych owoców oraz nalewka na polnych, dzikich gruszkach ulęgałkach, nazywanych potocznie pierdziołkami.

Gruszka posiada lecznicze właściwości. Działa przeciwgorączkowo, pobudza przemianę materii i zmusza jelita do pracy. Gruszki zawierają pierwiastek o nazwie bor, który pobudza szare komórki do pracy oraz poprawia naszą koncentrację.

Gruszki w czerwonym winie z kremem z ricotty

Składniki:

• 6 gruszek
• 3/4 l czerwonego słodkiego wina
• 50 g cukru
• 1 laska cynamonu
• 200 g ricotty
• 1 łyżeczka cukru waniliowego

Przygotowanie:

1. Gruszki obrać, pozostawiając ogonki. Włożyć do garnka, w którym zmieści się obok siebie 6 gruszek.
2. Do garnka wlać czerwone wino, wsypać cukier i dodać laskę cynamonu. Zagotować.
3. Przygotowanym syropem zalać gruszki i gotować na małym ogniu do momentu, aż gruszki staną się lekko miękkie.
4. Pozostawić gruszki w garnku do ostygnięcia. Im dłużej gruszki pozostaną w winie, tym mocniejszą uzyskają barwę i słodki smak.
5. Z ricotty i cukru waniliowego przygotowujemy krem.
6. Gruszki podajemy lekko schłodzone z kremem z ricotty. 

Soja

Soja (Glycine max) - roślina strączkowa pochodząca z Azji. Obecnie uprawiana w USA, Brazylii, Argentynie, Indiach i Chinach. Częścią jadalną są kuliste lub jajowate nasiona, które znajdują się wewnątrz żółtobrązowych strąków. Początkowo soja uprawiana była na paszę dla zwierząt. Kilkadziesiąt lat później soja stała się cennym pokarmem dla człowieka. Okazało się, że soja stała się alternatywą dla produktów mięsnych, zawiera bowiem wiele cennych składników, w tym aż 30-50% białka, tłuszcze (ok. 20%), witaminy z grupy B, lecytynę oraz żelazo, potas, magnez, fosfor i wapń. Produkty spożywcze wytwarzane z soi szczególnie chętnie spożywane są przez wegetarian. Z soi produkuje się kotlety sojowe, steki, zrazy, mąkę, mleko i twarożki sojowe, a także bardzo popularny olej sojowy.

Sałatka z soi

Składniki:

• 200 g soi
• pół główki kapusty pekińskiej
• 100 g cebuli
• 8 pomidorków koktajlowych
• kiełki rzodkiewki
• sos winegret
• szczypiorek do dekoracji
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Umytą soję ugotować w lekko osolonej wodzie do miękkości.
2. Kapustę pekińską pokroić na drobne kawałki, cebulę pokroić w cienkie krążki.
3. Kapustę wymieszać z cebulą, soją i pokrojonymi na pół pomidorkami koktajlowymi.
4. Przygotować sos winegret z oliwy, cukru i soku z cytryny.
5. Przygotowaną sałatkę udekorować kiełkami rzodkiewki i drobno pokrojonym szczypiorkiem, skropić sosem winegret, posypać pieprzem.

Groszek zielony

Groszek zielony - specjalna odmiana grochu, roślina jednoroczna o wielu odmianach, które różnią się wielkością, smakiem i wartościami odżywczymi. Młode strąki są delikatne i zielone, a ziarnka groszku słodkie, lekko strawne. Groszek zielony zawiera m. in. witaminy z grupy B, witaminę K, C i E, sód, potas, magnez, wapń, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor i jod. Groszek działa odkwaszająco na organizm. Delikatny groszek wykorzystywany jest głównie do sałatek i zup warzywnych, ale doskonały jest również jako surowe warzywo.

Pasta z zielonego groszku i awokado

Składniki:

• 20 dag zielonego groszku
• 1 awokado
• ząbek czosnku
• sól i pieprz do smaku

Przepisy:

1. Zielony groszek ugotować w osolonej wodzie do miękkości.
2. Awokado obrać ze skóry, miąższ rozdrobnić widelcem.
3. Połączyć groszek z awokado, dodać czosnek przeciśnięty przez praskę, przyprawić solą i pieprzem do smaku.
4. Pastę wstawić do lodówki na ok. 15 minut.

Papryka Chili

Papryka chili (Capsicum frutescenes) - roślina warzywna z rodziny psiankowatych, pochodząca z Ameryki Południowej. Pod koniec XV wieku papryka chili dotarła do Europy. Obecnie uprawiana jest na różnych kontynentach. Najostrzejsze papryczki pochodzą z półwyspy Jukatan i Wysp Karaibskich. To odmiana chili zwana habanero. Na świecie występuje wiele odmian papryki chili: galapeno, jalapeno, serrano, romesco, tabasco, choricero, wszystkie mają ostry, piekący smak, za który odpowiada kapsaicyna. W 1912 roku austriacki farmaceuta Scoville opracował skalę Scoville'a, która określa ostrość papryczek. Im więcej punktów, tym przyprawa ostrzejsza. Skala ta mierzy koncentrację kapsaicyny.

W kuchni najczęściej używamy wysuszone i zmielone papryczki chili w postaci proszku jako chili, pieprzu cayenne czy pieprzu tureckiego. Chili jest nieodzownym dodatkiem do paprykarzu i gulaszu. Dodawana do mielonego mięsa, fasoli i pomidorów wzmacnia smak potrawy. W kuchni meksykańskiej jest numerem jeden wśród wszystkich przypraw.

Żeberka na ostro

Składniki:

• 2 papryczki chili
• 2 czerwone papryki
• 2 łyżki miodu
• 2 łyżki oleju sezamowego
• sok z 2 cytryn
• 1 kg żeberek

Przygotowanie:

1. Przygotować marynatę: papryczki chili oczyścić z pestek, pokroić w drobną kostkę, czerwoną paprykę pokroić w grubszą kostkę, dodać miód, olej, sok cytrynowy.
2. Do plastikowego worka wkładamy pokrojone w paski żeberka, zalewamy marynatą i odstawiamy do lodówki na min. cztery godziny.
3. Żeberka przekładamy do naczynia, w którym będą się piekły i przykrywamy folią aluminiową. Pieczemy około 1 godziny w temperaturze 200 stopni C.
4. Po godzinie zdejmujemy folię z żeberek i pozostawiamy w piekarniku na 15 minut.
5. Upieczone żeberka posypujemy świeżą papryką i natką pietruszki. Podajemy z pieczonymi ziemniakami.

 

Kmin rzymski

Kmin rzymski (Cuminum cyminum) - roślina z rodziny baldaszkowatych, pochodząca z Azji, jest bardzo podobna do kminku zwyczajnego, ma jednak ostrzejszy, bardziej cierpki smak i intensywniejszy zapach, różni się też składem chemicznym. Zawiera olejki lotne, tłuszcze, gorycze i białko. Nasiona kminu, będące przyprawą, dodaje się do żółtego sera, pieczywa, pikantnych potraw, do mięs i ryżu. Kmin rzymski wchodzi w skład popularnej przyprawy curry.

 

Rolada serowa z kminem rzymskim

Składniki:

• 15 dag twardego żółtego sera
• 15 dag twarogu
• 10 dag plasterków gotowanej szynki
• 1 żółta papryka
• 1/2 czerwonej papryki
• 1 łyżka drobno posiekanego kminu rzymskiego
• sól, pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Do garnka z gotującą wodą wkładamy żółty ser i gotujemy, aż zrobi się miękki i elastyczny (około 10 minut).
2. Gorący ser rozciągamy formując z niego prostokąt grubości 0,5 cm.
3. Na serze układamy kolejno: pokrojone w drobną kostkę papryki, szynkę i masę twarogową doprawioną solą i pieprzem.
4. Wszystkie warstwy przesypujemy kminem rzymskim.
5. Płat żółtego sera zwijamy ciasno w roladę. Owijamy folią i wkładamy do lodówki do stężenia.

 

 

Miechunka jadalna

Miechunka jadalna (Physalis peruviana) - peruwiańska wiśnia, roślina jednoroczna z rodziny psiankowatych, pochodząca z Ameryki Południowej, obecnie uprawiana także w południowej Afryce, Kenii, Kolumbii, Nowej Zelandii, Indiach i Australii.

 

Owocami miechunki są pomarańczowe jagody wielkości wiśni. Słodko-kwaśne owoce przypominają w smaku pomidora. Zjada się je przeważnie na surowo lub w postaci przetworów. Białe nasionka znajdujące się w miąższu zjada się razem z owocami. Miechunka dojrzewa wewnątrz dużego kielicha kwiatowego.

Miechunka w czekoladzie

Składniki:

• 20 szt. miechunki
• 20 dag czekolady deserowej

Przygotowanie:

1. Owoce miechunki wydobyć z kielicha kwiatowego, przepłukać letnią wodą.
2. Czekoladę połamać na drobne kawałki, włożyć do miski. Postawić na garnku z gorącą wodą. Podgrzewać na parze, aż czekolada się stopi.
3. Owoce otaczać lekko stężałą czekoladą.
4. Miechunkowe kulki wstawić do lodówki, aż czekolada zastygnie.

 

Tamarynd

Tamarynd (Tamarindus indica) - tamaryndowiec indyjski, powidlnik, to drzewo owocowe o pięknych, wiecznie zielonych liściach, pochodzące z tropikalnej Afryki Wschodniej. Preferuje wilgotne, tropikalne warunki. Obecnie uprawiane jest w Indiach, Azji Południowo-Wschodniej i Ameryce Środkowej. Strąki długości do 20 cm mają łamliwą, matową powierzchnię o barwie cynamonu. Wewnątrz strąka znajduje się ciemnobrązowy miąższ, który otacza do 10 nasion. Miąższ lekko pikantny, lekko kwaśny trochę przypominający powidła śliwkowe. Tamaryndowiec owocuje po 6-8 latach od momentu wysiania nasion do gruntu.
Miąższ strąka tamaryndowca zawiera 35% cukru i 20% kwasów organicznych Używa się go do produkcji napojów, syropów, soków, dżemów i galaretek. Jest doskonałym dodatkiem do sosów, dań z ryżu, potraw mięsnych (doskonały do dziczyzny) i rybnych. Młode liście i strąki jadane są jako warzywo. Prażone nasiona dodawane są do kawy, a zmielone nasiona podawane są do ciast.

Zupa z owoców tamaryndowca

Składniki:

• 500 g strąków tamaryndowca
• 2 łyżki cukru
• 2 goździki
• 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej
• 3 łyżki powideł ze śliwek

Przygotowanie:

1. Ze strąków tamaryndowca wydobyć miąższ, zalać 3/4 l wody, dodać cukier i goździki, gotować 30 minut i przetrzeć.
2. Mąkę rozpuścić w 2 łyżkach wody, wymieszać z przetartą zupą. Zagotować mieszając.
3. Zupę podawać ciepłą lub schłodzoną z łyżką powideł śliwkowych, podaną do każdej porcji i lanymi kluseczkami.

Karambola, oskomian pospolity

Karambola, oskomian pospolity (Averrhoa carambola) - pochodzi z Malezji, dzisiaj uprawiana w Kalifornii, w Indiach, Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej. W strefie tropikalnej owocuje cały rok. Drzewo nieco podobne do brzoskwini, osiągające wysokość do 6 m.

Owoce, barwy od bladozielonej do żółtej, pokryte są woskowatą skórką. Po przekrojeniu owoc ma kształt pięcioramiennej gwiazdy. Miąższ chrupiący, soczysty, twardy i w zależności od odmiany kwaśny lub bardzo słodki. Lekko przezroczysty miąższ zawiera niewiele małych pestek. Owoce zawierają dużo witaminy C, wapnia, magnezu i fosforu.
Karambole spożywa się głównie na surowo. Z uwagi na ciekawy kształt wykorzystuje się owoc do dekoracji sałatek owocowych, deserów i drinków.

Karambola w cieście naleśnikowym

Składniki:

• karambola
• 250 ml mleka
• 180 g mąki
• 2 jajka
• sól
• olej do smażenia
• cukier puder

Przygotowanie:

1. Wymieszać mąkę z mlekiem, jajkami i szczyptą soli. Odstawić na 20 minut.
2. Karambole pokroić w plasterki.
3. Obtaczać karambole w przygotowanym cieście naleśnikowym i smażyć w głębokim oleju na złoty kolor.
4. Usmażone owoce posypać cukrem pudrem.

Gorczyca biała

Gorczyca biała (Sinapsis alba) - roślina zielna z rodziny krzyżowych, pochodząca z krajów śródziemnomorskich. Gorczyca była znana i stosowana jako przyprawa i jako roślina lecznicza już w starożytności w Indiach, Grecji i Rzymie. Uważano, że uśmierza bóle zębów, pobudza trawienie i działa moczopędnie. Wierzono, że liście są afrodyzjakiem i dodawano je do sałatek. Taką sałatkę spożywał Karol Wielki. Obecnie gorczyca występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce. Głównymi producentami są Dania, Francja i Wielka Brytania.

Roślina roczna osiąga wysokość około 1 metra. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Małe żółte kwiaty przekształcają się w zielone strączki. Owoce, to krótkie okrągłe łuszczyny które pękają, gdy są dojrzałe, odsłaniając wówczas błoniastą przegrodę, do której po obu stronach przymocowane są nasiona. Owłosiona łuszczyna o długości 3-5 cm zawiera sześć jasnożółtych nasion. Roślina wymaga słonecznego stanowiska, ziemi gliniastej lub gliniasto-piaszczystej, bogatej w próchnicę, wapiennej i wilgotnej. Późnym latem należy zebrać strączki i suszyć niewyłuskane. Wydobyte nasiona jeszcze się dosusza i przechowuje w suchym miejscu.

Roślina zawiera 30% oleju tłustego, glikozydy, tłuszcze, białka, sole mineralne, aminy, olejki eteryczne, witaminę C. Gorczyca biała jest znakomitym środkiem przeciw różnym dolegliwościom. Stosuje się ją w przewlekłych stanach zapalnych żołądka, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, reguluje trawienie, pomocna jest przy reumatyzmie, zapaleniu korzonków nerwowych, obniża wysokie ciśnienie krwi, zapobiega wzdęciom. Trzeba oczywiście pamiętać, że ze względu na silnie działające olejki, gorczycę stosuje się zachowując ostrożność. W medycynie ludowej w dolegliwościach reumatycznych na bolące miejsca przykłada się (na noc) woraczki wypełnione nasionami gorczycy. Okłady te działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Olejek gorczycowy dodaje się do płynów stosowanych do płukania gardła w bólach zębów i w zapaleniu migdałków.

W kuchni młode liście gorczycy podawane są do sałatek urozmaicając ich smak. Nasiona gorczycy używa się przede wszystkim do wyrobu różnego rodzaju musztard. Najbardziej znaną jest musztarda dijońska, pochodząca z Francji z miejscowości Dijon. Receptura jest objęta ścisłą tajemnicą. Podstawowym składnikiem musztardy są łuskane lub niełuskane nasiona gorczycy białej lub czarnej, zakwaszone octem z dodatkiem przypraw. Nasiona gorczycy białej mają słodkawy, ostry smak i te zalety wykorzystuje się do konserwowania ogórków i innych marynat z grzybów, warzyw i ryb. Wszędzie tam gdzie dodaje się ocet, gorczyca jest idealnym jej uzupełnieniem. Gorczycą białą przyprawia się wędliny, tłuste mięsa, masła ziołowe, majonezy, potrawy z jaj, sera i surówki. Gorczyca wchodzi w skład mieszanek przyprawowych m.in. pieprzu ziołowego. W kuchni indyjskiej nasiona przed podaniem do potraw praży się na gorącym oleju, aby wydobyć z nich jak najwięcej aromatu. Zmieloną gorczycę dodaje się do chutneyów i innych sosów.

Ogórki konserwowe z winogronami

Składniki:

• 1,5 kg małych ogórków
• 30 dag ciemnych winogron
• 1 strąk czerwonej papryki chili
• 1 czerwona cebula
• 4 szklanki wody
• 1 szklanka octu
• 4 łyżki soli
• 2 kwiatostany kopru
• 1 łyżka gorczycy białej
• 1 łyżeczka czarnego pieprzu
• 1 łyżeczka cukru

Przygotowanie:

1. W wyparzonych słoikach układamy umyte ogórki i winogrona, dokładamy pokrojoną w plastry cebulę, na wierzchu układamy koper.
2. Paprykę chili nacinamy wzdłuż, usuwamy nasiona. Posiekane chili, ziarenka gorczycy i pieprzu przekładamy do słoików.
3. Przygotowujemy zalewę: 4 szklanki wody zagotować z solą i cukrem, wlać ocet. Ogórki zalać tak, aby płyn sięgał 2 cm poniżej brzegu słoika.
4. Zamknięte słoiki pasteryzujemy ok. 20 minut w temperaturze 80 stopni C.