niedziela, 9 września 2012

Cząber ogrodowy

Cząber ogrodowy (Satureja hortensis) - zwany inaczej: satureja, cząberek. Roślina jednoroczna z rodziny jasnotowatych, miododajna. Pochodzi z rejony śródziemnomorskiego i rejonu czarnomorskiego. Cząber znany już był w starożytnej Grecji i Rzymie. Do Europy sprowadzili go mnisi około IX wieku. Polskie księgi zielarskie z XVI wieku opisują lecznicze właściwości cząbru i zastosowanie cząbru jako przyprawy. W stanie naturalnym ziele występuje obecnie w rejonie Morza Śródziemnego, w okolicach Alp i w górach Kaukazu. Cząber uprawiany jest w całej Europie, Azji, Ameryce Północnej i Południowej, Afryce oraz w Australii.

Zdjęcie pochodzi z Wikipedii
Cząber rozmnaża się z nasion, osiąga wysokość około 40 cm. Ma silnie rozgałęzione łodygi. Kwitnie od lipca do października drobnymi jasnofioletowymi, różowymi lub białymi kwiatami. 

Zbiera się kwitnące ziele i suszy w suchym, cienistym miejscu, w temperaturze do 35 stopni C. Ususzone ziele przechowuje się w szczelnych opakowaniach, bez dostępu światła. 
Dobrze wysuszone ziele długo utrzymuje aromat i wartości smakowe.
Roślina zawiera olejki lotne (około 14%), złożone z p-Cymolu (p-Cymen), cyneolu, oraz sole mineralne,  kwasy, garbniki (około 8%), śluz i żywicę.  

Cząber jest stosowany w nieżytach układu pokarmowego, jako lek rozkurczowy, poprawiający apetyt i powstrzymujący nadmierną fermentację. Ma lekkie działanie obstrukcyjne oraz wiatropędne. Stosuje się go przeciw pasożytom jelit. Cząber wzmacnia układ nerwowy. Jest doskonałym środkiem przeciwkaszlowym i przeciwkatarowym. Stosuje się go do kąpieli wzmacniających i tonizujących.
Dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych ziele poprawia trawienie, szczególnie po spożyciu ciężkostrawnych potraw.  
 
suszony cząber ogrodowy
 
Przyprawą są świeże lub suszone liście cząbru oraz całe łodygi, które nadają potrawom przyjemnego, aromatycznego, korzennego zapachu i ostrego, pieprznego smaku. Cząber dodaje się pod koniec gotowania, długo gotowany gorzknieje.
Stosuje się go niemal do wszystkiego. Świeżym, suszonym lub mrożonym cząbrem można przyprawiać rośliny strączkowe, zupy i dania z fasoli, grochu i soczewicy, mięsa i sosy z dziczyzny, potrawy z grzybów leśnych i dania z dodatkiem kapusty kiszonej. 
Przyprawia się nim sałatki mięsne i ziemniaczane, gotowane i smażone ryby, sosy i majonezy, farsze do drobiu, potrawy warzywne: pieczone ziemniaki, ogórki kwaszone i konserwowe, warzywa w occie, kalafiory i brokuły. Cząber pasuje do potraw z sera, pieczywa z oliwkami i dań jednogarnkowych.
 


Suszony cząber ogrodowy
Najczęściej uprawiany i stosowany jako przyprawa jest cząber ogrodowy i górski. Z tych odmian zyskuje się przyprawę o nazwie czubrica, bardzo popularną w Bułgarii. Wchodzi w skład pieprzu ziołowego.
 

Fasolka szparagowa z boczkiem wędzonym

Składniki:
  • 30 dag fasolki szparagowej
  • 2 czerwone cebule
  • 30 dag wędzonego boczku
  • 2 jajka
  • 4 rzodkiewki
  • 1/2 żółtej papryki
  • 1/2 czerwonej papryki
  • 1 zielony pomidor
  • 1 łyżeczka suszonego cząbru
  • kilka gałązek koperku
  • sól, pieprz
  • olej do smażenia 
  • oliwa z oliwek
Przygotowanie:
  1. Fasolkę szparagową myjemy, odcinamy końce i oczyszczamy z łyka. Do gotującej wody wrzucamy 2 łyżeczki soli. Gotujemy fasolkę do miękkości.
  2. Ugotowane jajka na twardo kroimy w niewielkie kawałki. Pomidory i rzodkiewki kroimy w plasterki, paprykę w drobną kostkę.
  3. Na patelni rozgrzewamy olej, dodajemy pokrojony w paski boczek i pokrojoną w plastry cebulę. Całość przesmażamy, aż boczek stanie się rumiany i chrupiący.
  4. Po ugotowaniu fasolkę odcedzamy z wody, dodajemy do boczku. Dodajemy również paprykę i pomidory, posypujemy cząbrem. Jeszcze chwilę wszystko podsmażamy.
  5. Podajemy fasolkę z rzodkiewkami. Całość posypujemy jajkiem i koperkiem, polewamy niewielką ilością oliwy z oliwek.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz