Koper ogrodowy

Koper ogrodowy (Anethum graveolens) – roślina należąca do rodziny selerowatych. Pochodzi z krajów śródziemnomorskich. Znana już w starożytności przez Egipcjan, Greków i Rzymian. Egipcjanie polecali napar z kopru jako środek na uśmierzenie bólu głowy, a Rzymianie otrzymanym z kopru olejkiem namaszczali ciała. W lecznictwie ludowym używano go głównie w dolegliwościach związanych z trawieniem, ale również stosowano jako środek moczopędny, wiatropędny i na uciążliwe czkawki. Obecnie w stanie dzikim można go spotkać w Europie, Australii i Ameryce Północnej. Koper uprawiany jest prawie na całym świecie. Wymaga stanowiska słonecznego, osłoniętego od wiatru, gleby urodzajnej i dostatecznie wilgotnej. Jest to roślina jednoroczna, osiągająca wysokość do 1 metra. Kwitnie od lipca do września. Jest rośliną miododajną. Doskonale nadaje się do hodowli w doniczkach. 

 

Koper zawiera olejki lotne, prowitaminę A, witaminy B, C, D, E, K, sole mineralne, flawonoidy, białko, żelazo, magnez, potas, siarkę i sód. Owoce i liście kopru działają korzystnie na przewód pokarmowy, mają właściwości odkażające, wykrztuśne, moczopędne, wiatropędne, żółciopędne, są przeciwgrzybiczne, obniżają ciśnienie krwi, a także łagodzą podrażnienia gardła i uśmierzają kaszel. Wpływa na lepszy sen. W przemyśle kosmetycznym olejek wykorzystywany jest do produkcji mydeł, past do zębów, płukanek do ust, balsamów i kremów do cery tłustej i mieszanej. 

 

Koper ma charakterystyczny, odświeżający zapach i znakomity, korzenny, lekko ostry, lekko słodki smak. Przyprawą jest nadziemna część rośliny: owoce, łodyżki, liście i nasiona. Stosuje się go w formie świeżej, suszonej lub zakonserwowanej w soli. Z uwagi na całoroczną dostępność ziela, najczęściej wykorzystujemy posiekany, świeży koperek. Nasiona mają dużo bardziej intensywny aromat, dlatego należy uważać dodając je do potraw. Pełni też funkcję dekoracyjną, bowiem liśćmi kopru ozdabia się różne przekąski i przystawki.

Łodygi i baldachimy kopru są nieodzowne do kiszenia ogórków, papryki, kapusty i pikli. Dania zyskują na smaku, jeśli przed podaniem posypiemy je świeżym, drobno pokrojonym koperkiem. Ziele doskonale pasuje do gotowanych mięs, ryb, raków, krewetek, ślimaków, gotowanych ziemniaków, duszonych warzyw, potraw z grzybów, do twarogu, śmietany, sałatek z pomidorów i ogórków. Koperkiem poprawiamy smak sosów, aromatyzujemy nim oliwy i octy.  Nasiona dodajemy do herbaty, a olejkiem z kopru poprawiamy smak i zapach wina, wódki. Koper jest doskonałym dodatkiem do masła, a masło koperkowe jest idealne do wielu potraw. W krajach Skandynawskich koper dodaje się również do ciast i niektórych deserów. W kuchni Francuskiej wykorzystuje się nasiona kopru, którym aromatyzuje się wypieki, makarony, sosy i kompoty. Kopru nie powinno się gotować, gdyż traci swój aromat i cenne witaminy. 

 

Według ludowych wierzeń obecność kopru w ogrodzie miała zapewnić zgodę i miłość w rodzinie, a powieszenie kopru nad drzwiami miała chronić (wg porzekadła ludowego) przed czarownicami. 

 

Roladki z łososia wędzonego

Składniki:

• 200 g łososia wędzonego pokrojonego w cienkie plastry
• 200 g serka śmietanowego
• 1 łyżka śmietany 18%
• 1 łyżka chrzanu
• 1 łyżka posiekanego koperku
• 1 cytryna
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Serek śmietanowy łączymy z chrzanem, śmietaną i koperkiem. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.
2. Na foli spożywczej układamy plastry łososia wedzonego jeden obok drugiego. Łososia smarujemy przygotowaną pastą i delikatnie zawijamy.
3. Przed podaniem kroimy na równe plastry (wysokość ok. 1 cm), ustawiamy na cytrynie i ozdabiamy koperkiem.