Śledź

Śledź (Clupea harengus) - gatunek ryby z rodziny śledziowatych. Występuje niemal w każdym oceanie i morzu na świecie, w Oceanie Atlantyckim, Spokojnym i Morzu Bałtyckim, w wodach strefy chłodnej i umiarkowanej. To jedna z popularniejszych ryb morskich. Ich długość waha się między 20 a 40 cm. Śledź ma podłużny kształt, ciało bocznie spłaszczone, grzbiet zielononiebieski, a brzuch i boki koloru srebrnego. Śledzie odżywiają się planktonem i drobnymi skorupiakami. Przed osiągnięciem dojrzałości nazywany jest rybą młodocianą, tzw. matiasem.  Dojrzałość osiągają w 2 -3 roku swojego życia. Żyją około 20 -25 lat.

zdjęcie pochodzi z Wikipedii

Najpopularniejsze gatunki:

1. Śledź atlantycki (Clupea harengus) - występuje w dużych grupach zwanych ławicami, w strefie umiarkowanej i chłodnej północnego Atlantyku, żyje na głębokości do 250 m. Jedna z bardziej cenionych ryb w rybołóstwie morskim.
2. Śledź pacyficzny (Clupea pallasii) - należy do ryb najczęściej poławianych na północnym Pacyfiku, ryba o srebrnej barwie i ciemnych płetwach dorastająca do 45 cm. Zazwyczaj  te śledzie przebywają na głębokości do 150 m., ale czasami można je spotkać poniżej 450 m. Śledź pacyficzny trafia przede wszystkim na rynek azjatycki. Ceniony jest za mięso, ikrę i płetwy, które wykorzystuje się w medycynie chińskiej.
3. Śledź bałtycki, zwany inaczej sałaka (Clupea harengus membras) - jest podgatunkiem śledzia atlantyckiego, należy do najmniejszych osobników z tej grupy, osiąga długość do 20 cm. Mięso ma delikatne i dość tłuste. Występuje we wschodniej części Morza Bałtyckiego.

Inne gatunki śledzia cieszą się mniejszą popularnością, ale należy o nich wspomnieć, bo zawsze to śledź, a są to: śledź obły (Etrumeus teres), śledź patagoński (Sprattus fuegensis), złotośledź, inaczej zwany aloza amerykańska (Alosa sapidissima). Nazwa "śledź" występuje też u ryb, które należą do zupełnie innych gatunków: menhaden atlantycki (Brevoorti tyrannus), potocznie nazwany jest śledziem amerykańskim, śledź wołżański, śledź dołgański, śledź czarnomorski, czy śledź antarktyczny.

Śledź, to bogactwo witamin A, D, E i witaminy z grupy B. Zawiera kwasy omega-3, omega-6, potas, cynk i miedź. Ryba ma dobroczynny wpływ na nasz organizm obniża zły cholesterol, zwiększa wydzielanie dobrego cholesterolu HDL, poprawia nastrój i nasze samopoczucie, dobroczynnie wpływa na pracę mózgu. Dzięki kwasom omega zawartym w rybie, poprawia się przepływ krwi w organizmie i reguluje ciśnienie. Duża zawartość witaminy D korzystnie wzmacnia i chroni układ kostny.

Śledź króluje na polskich stołach. Czy można sobie wyobrazić Wigilijną Kolację bez śledzia? Ryba od zamierzchłych czasów znajduje swoje zastosowanie w przepisach kulinarnych. Jest łatwa w przechowywaniu dzięki zasoleniu. W sprzedaży znajdują się śledzie świeże, solone, wędzone, zamrożone, w postaci marynat i konserw. Matias, śledź solony, znawcy uważają, że jest to najbardziej szlachetny i najdelikatniejszy gatunek śledzia łowiony wczesną wiosną. Te wędzone, jeśli są lekko solone i w całości wędzone w gorącym dymie, nazwane są piklingami, a te które wędzi się na zimno, nazywane są kiperami. W krajach anglosaskich kiper jest tradycyjnym daniem śniadaniowym. Rolmopsy, to śledzie marynowane, zwinięte filety śledziowe zakonserwowane w kwaśnej zalewie z przyprawami. Surströmming, to śledź kiszony, przysmak dla hardkorowców, którzy nie boją się smaku (sfermentowany śledź) i charakterycznego zapachu (zgnilizny). Ryba fermentuje w beczkach przez około dwa miesiące. Ten przysmak cieszy się dużą popularnością w Szwecji. W kuchni ceni się również mlecz i ikrę śledziową.

Pieczone ziemniaki z sałatką śledziową

Składniki:

• 4 śledzie matiasy
• 1 cebula
• 1 jabłko
• 250 g śmietany 18%
• sól i pieprz do smaku
• 1 łyżka posiekanego szczypiorku
• 4 średnie ziemniaki
• 1 łyżka oleju

Przygotowanie:

1. Umyte ziemniaki wraz ze skórką przekrawamy na połówki, owijamy folią aluminiową i wstawiamy do rozgrzanego piekarnika. pieczemy 30 minut w temperaturze 200 stopni C. po tym czasie zdejmujemy folię, smarujemy ziemniaki olejem i pieczemy przez kolejne 15 minut, aż ziemniaki nabiorą złocistego koloru.
2. Przygotowujemy sałatkę śledziową. Śledzie kroimy na 2 cm kawałki, drobno kroimy cebulę i jabłko obrane ze skóry. wszystkie składniki łączymy ze sobą dodając śmietanę i szczypiorek, doprawiamy solą i pieprzem do smaku.
3. Sałatkę podajemy wraz z gorącymi ziemniakami.