Szczypiorek

Szczypiorek, szczypior, czosnek szczypiorek (Allium schoenoprasum) - gatunek rośliny z rodziny czosnkowatych o wielu odmianach. W stanie dzikim występuje na całej kuli ziemskiej. Odmiany czosnku różnią się kształtem liści, smakiem i zapachem, który bywa bardziej lub mniej ostry. W stanie świeżym roślina przypomina swym zapachem cebulę i czosnek. Szczypior znany był już w starożytności. W Europie zaczął być popularny w XVI wieku. Szczypiorek uprawiany jest w wielu krajach świata: w Europie, Ameryce Północnej i Azji.

Zdjęcie pochodzi z Wikipedii

Bylina rośnie zwartymi kępami osiągając wysokość do 25 cm. Kwiaty zebrane są w niewielkie baldachy koloru od białego do fioletowego. Roślina kwitnie od maja do września. Liście zielone, rurowate stanowią popularną przyprawę stosowaną do wielu potraw. Pod nazwą szczypiorek kryje się też gatunek rośliny, którą najczęściej mamy w swoich ogródkach lub na parapecie okiennym. Jest to najczęściej cebula zwyczajna, inaczej zwana cebulą dymką, która również posiada zielone, rurowate, puste w środku liście.

Szczypiorek zawiera olejki lotne, sporo witaminy C, B2, potas, sód, pektyny, białka, karoten, fosfor i żelazo. Roślina ma właściwości lecznicze: obniża ciśnienie, przyspiesza trawienie, wzmaga apetyt i wzmacnia żołądek.

Świeży, młody szczypiorek nadaje się do potraw z ziemniaków, fasoli, groszku i ciecierzycy. Dodany do zup mięsnych zaostrza ich smak. Pasuje do świeżych zielonych ogórków i pomidorów. Często łączy się go z sałatkami warzywnymi, potrawami z jajek i serami. Można stosować go do farszów, pieczeni, potraw z ryb, sosów i marynat.

Kanapki posypane szczypiorkiem wyglądają bardziej apetycznie. Mdły twaróg nabierze ostrości, kiedy dodamy do niego posiekany szczypiorek. Dzięki pikantnemu smakowi szczypiorek nadaje się do wzbogacenia smaku potraw dietetycznych.

 Pasta jajeczna ze szczypiorkiem

Składniki:

• 4 jajka ugotowane na twardo
• pęczek szczypiorku
• 1 łyżka majonezu
• 1 łyżka śmietany 30%
• 1 łyżeczka musztardy rosyjskiej
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Białka jajek kroimy na maleńkie kawałki. Żółtka ucieramy na gładką masę z majonezem, śmietaną i musztardą. 
2. Szczypiorek myjemy, suszymy, drobno siekamy i dodajemy do pasty. Dokładnie łączymy wszystkie składniki. Doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Wstawiamy do lodówki do schłodzenia.

Mirabelka

Mirabelka (Prunus domestica), śliwa domowa - drzewo lub krzew z rodziny różowatych. Typ śliwy z gatunku lubaszka może osiągnąć wysokość do kilku metrów. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego. W Europie roślina dość popularna, którą najczęściej możemy spotkać w przydomowych ogródkach. Najlepiej rośnie w miejscu dobrze nasłonecznionym i wilgotnym, ale również dobrze znosi stanowiska mniej słoneczne. Liście ma niewielkie, długości do kilku centymetrów. Na przełomie kwietnia i maja śliwa domowa kwitnie drobnymi, białymi lub zielonkawymi kwiatami o okrągłych płatkach korony. Jest rośliną miododajną. Mirabelka ma owoce kuliste, słodkie, żółte lub czerwone o średnicy 2-3 cm. Owoce jadalne, z łatwo odchodzącą pestką, są bardzo słodkie, aromatyczne i soczyste.

 

Owoce mirabelki zawierają sole mineralne, witaminy A,B i C oraz garbniki. Są bogatym źródłem błonnika. W skład śliwek wchodzi kwas kawo-ilochinowy, związek fenolowy o silnym działaniu przeciwutleniającym.

Z owoców mirabelki najczęściej sporządza się domowe przetwory: kompoty, soki, syropy, konfitury, powidła i dżemy. Mirabelki są idealnym dodatkiem do deserów, doskonałe do ciast. Sporządza się z nich musy i galaretki. Ze śliwek produkuje się wina, nalewki i mocniejsze trunki. Wódka mirabelkowa ma piękny złoto-bursztynowy kolor.

Tarta z mirabelkami

Składniki:

•  25 dag mąki pszennej
• 12 dag masła
• 1 jajko
• 1/2 szklanki gęstej śmietany 30%
•  10 dag cukru
• 1 kg mirabelek
• 1 opakowanie budyniu czekoladowego (1/2 l zimnego mleka,  2 łyżki cukru, 1 łyżeczka masła)
• 1 opakowanie galaretki cytrynowej
• masło do wysmarowania formy do pieczenia

Przygotowanie:

1. Mąkę posiekać z masłem i cukrem. Dodać śmietanę i jajko. Ciasto wstawić do lodówki na min. 2 godziny.
2. Galaretkę cytrynową należy przygotować zgodnie z informacją na opakowaniu, ale należy zmniejszyć ilość wody o 1/2 szklanki. 
3. Formę na tartę wysmarować masłem i wyłożyć ciastem (grubość 5 mm).
4. Ciasto przed wstawieniem do piekarnika należy ponakłuwać widelcem dość gęsto. Ciasto przykrywamy folią aluminiową i pieczemy w piekarniku nagrzanym do temperatury 180 stopni C przez 15 minut.
5. Po wyjęciu z piekarnika zdejmujemy folię i zostawiamy tartę do wystudzenia.
6. Zgodnie z instrukcją na opakowaniu przygotowujemy budyń. Ostudzony miksujemy z masłem na gładką masę. Wykładamy przygotowany krem na tartę.
7. Mirabelki umyć, odsączyć, przekroić na pół i usunąć pestki. Na kremie układamy owoce, polewamy galaretką cytrynową i wstawiamy do lodówki do stężenia.

Musztarda

Musztarda (mustum ardens) - popularna przyprawa, której głównym składnikiem są całe, rozgniecione lub zmielone ziarna gorczycy. Musztarda była już znana w starożytnym Rzymie. Powstała na początku naszej ery i początkowo uznano ją za przyprawę o właściwościach leczniczych, później doceniono jej walory smakowe. Uważana była za silny afrodyzjak. Bardzo szybko zyskała popularność na całym świecie.

Musztarda przygotowywana jest z połączenia nasion gorczycy z octem, solą, cukrem, przypraw ziołowych i korzennych. Poprzez zastosowanie ziaren gorczycy całych lub zmielonych, białych lub czarnych, różnego rodzaju przypraw, substancji barwiących, kurkumy, octu winnego lub spirytusowego, a przede wszystkim sposobu łącznia wszystkich składników powstało wiele odmian musztardy. Najbardziej popularne to m.in.:

• szczególnie ceniona - musztarda Dijon, francuska, ostra i dość słona, wytwarzana na bazie soku z niedojrzałych winogron, powstała w 1777 roku,
• sarepska, powstała z gorczycy sarepskiej,  o tradycyjnym, umiarkowanym ostrym smaku,
• kremska, drobno zmielona, o ładnej żółtej barwie, raczej słodka, delikatniejsza w smaku,
• meksykańska, powstała z gorczycy białej i czarnej, z dodatkiem chili i aromatycznych przypraw,
• kreolska, musztarda z Luizjany, powstała z nasion gorczycy marynowanych w occie winnym z dodatkiem chrzanu,
• francuska, musztarda w której bardzo częstym dodatkiem jest wino,
• angielska, ma charakterystyczną gładką konsystencję, kolor karmelowy i ostry smak, 
• delikatesowa i stołowa, najbardziej popularne odmiany musztardy, na ogół średnio ostre.

Musztarda zawiera wapń, magnez, witaminę B, posiada mało kalorii i tłuszczu. Działa oczyszczająco, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, obniża ciśnienie krwi. Działa pobudzająco na układ pokarmowy, poprawia apetyt,  zwiększa produkcję kwasów żołądkowych, stanowi świetne lekarstwo przy zaburzeniach trawienia. Ma właściwości żółciopędne.

Musztarda jest wspaniałym dodatkiem do ciepłych i zimnych mięs, wędlin i kiełbas. Dzięki musztardzie mięso staje się bardziej kruche. Kiełbasa lub karczek z grilla najlepiej smakuje z dodatkiem musztardy. Befsztyk tatarski, popularna potrawa przygotowana z mielonego mięsa wołowego z dodatkiem jaj i przypraw, często doprawiana jest musztardą, sosem Worcestershire i Maggi. Musztarda sprawdza się jako dodatek do sosów, dipów, dressingów i majonezów. Jeśli do popularnego sosu winegret, sporządzonego na bazie oliwy i soku z cytryny, dodamy musztardę, otrzymamy sos bardziej wytrawny, idealny jako dodatek do sałaty, surówek i sałatek.

Kiełbaski w cieście francuskim

Składniki:

• 2 kiełbaski lub parówki
• 2 prostokąty ciasta francuskiego
• 2 łyżki musztardy
• 2 łyżki ketchupu
• 2 koktajlowe żółte pomidorki
• 2 łyżki pokrojonej drobno sałaty lodowej

Przygotowanie:

1. Na każdym płacie ciasta francuskiego ułożyć po jednej kiełbasce, uformować kształt łódki i wstawić do nagrzanego piekarnika (200 stopni C) na około 15 minut.
2. Łódeczki ciasta francuskiego podawać gorące z dodatkiem sałaty lodowej i plasterków pomidora. Przyprawić do smaku musztardą i ketchupem.