Okra, piżmian jadalny, piżmian właściwy, ketmia piżmowa (Abelmoschus
moschatus) - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny ślazowatych. Okra w
Portugalii nosi nazwę quiabo, w Hiszpanii quimbombó, quingombó bądź
molondrón, w języku holenderskim, włoskim i francuskim usłyszymy gumbo,
gombo, w Indii - bhindi, bhendi, bendai lub bhinda. W Chinach nazywa się
qiu kui, a na Bliskim Wschodzie bamia lub bamych.
Piżmian jadalny pochodzi z Afryki i tam obecnie można go spotkać w
uprawie i w stanie dzikim. W stanie naturalnym rośnie również w Azji i
Australii. Uprawiany jest w wielu krajach o klimacie tropikalnym lub
subtropikalnych oraz ciepłych regionach na całym świecie.
Piżmian jest jednym z najstarszych warzyw. Znany w Afryce od ponad 4000
lat. Uprawiany w starożytnym Rzymie od przeszło 3000 lat.
Okra jest niewysokim krzewem osiągającym 1-2 metry. Kwitnie
żółto-czerwonymi kwiatami. Owocem są bardzo wąskie, zielone strączki
pokryte delikatnym meszkiem. Strąki mają średnią długość do 10 cm.
Wewnątrz owocu znajduje się mnóstwo małych, białych pestek. Są to
nasiona piżmianu.
Okra jest bardzo ceniona nie tylko ze względu na swój smak, ale także za
swoje właściwości zdrowotne. Owoce okry zawierają cukry, sporo
błonnika, tłuszcze, białko, witaminy z grupy B, witaminę C, E, K. Są
dobrym źródłem wapnia, magnezu, fosforu i potasu. Nasiona okry zawierają
duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Piżmian jadalny dobrze
wpływa na pracę układu pokarmowego, pomaga przy leczeniu wrzodów
żołądka, normalizuje poziom cukru we krwi, zmniejsza poziom złego
cholesterolu.
Młode liście i owoce okry można gotować, smażyć, dusić, piec, marynować i
suszyć. Najczęściej spożywa się je po obróbce termicznej jako jarzynkę,
ale z powodzeniem można młode strąki okry jeść na surowo. W smaku
przypomina połączenie fasolki szparagowej, cukinii, bakłażana. Strąki
dodawane do zup i sosów zagęszczają potrawę, bowiem gotowana okra staje
się kleista i wydziela lepki sos. Uprażone nasiona okry są mielone i
spożywane jako substytut kawy.
Okra jest bardzo popularna w krajach arabskich, azjatyckich i
afrykańskich. Jest głównym składnikiem wielu regionalnych potraw. W
Chinach, Malezji i Tanzanii popularną potrawą jest Yong Tau Foo, zupa z
tofu, mięsa mielonego, pasty rybnej, okry, gorzkich melonów i sałaty. Na
Filipinach potrawa Pinakbet, warzywa gotowane na parze w sosie
krewetkowym lub rybnym. Warzywa to przede wszystkim okra, fasolka
szparagowa, bakłażan, pomidor i papryczka chilli. W Nigerii - Garri,
rodzaj żywności otrzymywanej z bulw manioku, w połączeniu z okrą, tworzą
bardzo smaczną, popularną zupę. Okra jest głównym składnikiem Callaloo,
popularnego dania na Karaibach. Jest to forma gulaszu składająca się z
liści warzyw, okry i mleka kokosowego. Callaloo to narodowe danie
Trynidadu i Tobago.
Suszona okra jest bardzo popularna w Libanie, Turcji i Armenii. Okrę nawleka się na bawełniany sznurek i suszy. Najlepsza do tego jest mała okra (Baby Okra). Po namoczeniu suszoną okrę używa się do specjalnych zup i gulaszu.
Okrę można również marynować. Ta forma jest popularna w krajach arabskich i azjatyckich. Najprostsza marynata zawiera tylko okrę i sól. Inne, bardziej złożone, mogą zawierać kwas octowy, przyprawy, czosnek i chili .
.
Okra duszona z pomidorami i cebulą
Składniki:
- 500 g okry
- 3 pomidory obrane ze skóry
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- 2 ząbki czosnku
- 3 cebule
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
- oliwa do smażenia
- sól, pieprz do smaku
- Oczyszczamy okrę, myjemy, odkrawamy końcówkę i osuszamy. Część okry kroimy w 1 cm kawałki.
- Pomidory i cebulę kroimy w kostkę.
- Czosnek przeciskamy przez praskę.
- W rondlu podgrzewamy oliwę, dodajemy czosnek i cebulę. Kiedy lekko się cebula zeszkli dodajemy pomidory, koncentrat i okrę. Dusimy pod przykryciem, aż warzywa będą miękkie, a sos stanie się jednolity (około 30 minut).
- Potrawę doprawiamy solą i pieprzem. Dodajemy posiekaną natkę pietruszki. Chwilę całość dusimy i gorącą potrawę podajemy na stół.
