Okra - Piżmian jadalny - Ketmia piżmowa

Okra, piżmian jadalny, piżmian właściwy, ketmia piżmowa (Abelmoschus moschatus) - gatunek rośliny jednorocznej z rodziny ślazowatych. Okra w Portugalii nosi nazwę quiabo, w Hiszpanii quimbombó, quingombó bądź molondrón, w języku holenderskim, włoskim i francuskim usłyszymy gumbo, gombo, w Indii - bhindi, bhendi, bendai lub bhinda. W Chinach nazywa się qiu kui, a na Bliskim Wschodzie bamia lub bamych.

Piżmian jadalny pochodzi z Afryki i tam obecnie można go spotkać w uprawie i w stanie dzikim. W stanie naturalnym rośnie również w Azji i Australii. Uprawiany jest w wielu krajach o klimacie tropikalnym lub subtropikalnych oraz ciepłych regionach na całym świecie.

Piżmian jest jednym z najstarszych warzyw. Znany w Afryce od ponad 4000 lat. Uprawiany w starożytnym Rzymie od przeszło 3000 lat. 

Okra jest niewysokim krzewem osiągającym 1-2 metry. Kwitnie żółto-czerwonymi kwiatami. Owocem są bardzo wąskie, zielone strączki pokryte delikatnym meszkiem. Strąki mają średnią długość do 10 cm. Wewnątrz owocu znajduje się mnóstwo małych, białych pestek. Są to nasiona piżmianu.

Okra jest bardzo ceniona nie tylko ze względu na swój smak, ale także za swoje właściwości zdrowotne. Owoce okry zawierają cukry, sporo błonnika, tłuszcze, białko, witaminy z grupy B, witaminę C, E, K. Są dobrym źródłem wapnia, magnezu, fosforu i potasu. Nasiona okry zawierają duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Piżmian jadalny dobrze wpływa na pracę układu pokarmowego, pomaga przy leczeniu wrzodów żołądka, normalizuje poziom cukru we krwi, zmniejsza poziom złego cholesterolu. 

Młode liście i owoce okry można gotować, smażyć, dusić, piec, marynować i suszyć. Najczęściej spożywa się je po obróbce termicznej jako jarzynkę, ale z powodzeniem można młode strąki okry jeść na surowo. W smaku przypomina połączenie fasolki szparagowej, cukinii, bakłażana. Strąki dodawane do zup i sosów zagęszczają potrawę, bowiem gotowana okra staje się kleista i wydziela lepki sos. Uprażone nasiona okry są mielone i spożywane jako substytut kawy. 

 

Okra jest bardzo popularna w krajach arabskich, azjatyckich i afrykańskich. Jest głównym składnikiem wielu regionalnych potraw. W Chinach, Malezji i Tanzanii popularną potrawą jest Yong Tau Foo, zupa z tofu, mięsa mielonego, pasty rybnej, okry, gorzkich melonów i sałaty. Na Filipinach  potrawa Pinakbet, warzywa gotowane na parze w sosie krewetkowym lub rybnym. Warzywa to przede wszystkim okra, fasolka szparagowa, bakłażan, pomidor i papryczka chilli. W Nigerii - Garri, rodzaj żywności otrzymywanej z bulw manioku, w połączeniu z okrą, tworzą bardzo smaczną, popularną zupę. Okra jest głównym składnikiem Callaloo, popularnego dania na Karaibach. Jest to forma gulaszu składająca się z liści warzyw, okry i mleka kokosowego. Callaloo to narodowe danie Trynidadu i Tobago.

 

Suszona okra jest bardzo popularna w Libanie, Turcji i Armenii. Okrę nawleka się na bawełniany sznurek i suszy. Najlepsza do tego jest mała okra (Baby Okra). Po namoczeniu suszoną okrę używa się do specjalnych zup i gulaszu.

 

Okrę można również marynować. Ta forma jest popularna w krajach arabskich i azjatyckich. Najprostsza marynata zawiera tylko okrę i sól. Inne, bardziej złożone, mogą zawierać kwas octowy, przyprawy, czosnek i chili .

.

Okra duszona z pomidorami i cebulą

Składniki:

• 500 g okry
• 3 pomidory obrane ze skóry
• 1 łyżka koncentratu pomidorowego
• 2 ząbki czosnku
• 3 cebule
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
• oliwa do smażenia
• sól, pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Oczyszczamy okrę, myjemy, odkrawamy końcówkę i osuszamy. Część okry kroimy w 1 cm kawałki.
2. Pomidory i cebulę kroimy w kostkę.
3. Czosnek przeciskamy przez praskę.
4. W rondlu podgrzewamy oliwę, dodajemy czosnek i cebulę. Kiedy lekko się cebula zeszkli dodajemy pomidory, koncentrat i okrę. Dusimy pod przykryciem, aż warzywa będą miękkie, a sos stanie się jednolity (około 30 minut).
5. Potrawę doprawiamy solą i pieprzem. Dodajemy posiekaną natkę pietruszki. Chwilę całość dusimy i gorącą potrawę podajemy na stół.