sobota, 9 marca 2019

Owoc Mnicha - Luo Han Guo

Owoc Mnicha (Siraitia Grosvenorii) - Mnich, Arhat, Budda, po chińsku Luohan G, po wietnamsku - la Han Qua, w anglojęzycznych publikacjach Luo Han Guo lub Lo Han Kuo, Luc Han Guo, Monk Fruit. Roślina wieloletnia z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae) pochodząca z południowych Chin i północnej Tajlandii uprawiana jest głównie dla owoców, których ekstrakt jest prawie 300 razy słodszy od cukru.
Pierwsze informacje o roślinie i jej owocach zostały odnalezione w księgach mnichów w Guilin w Kuangsi w XIII wieku. Tak więc różne nazwy owocu mają ścisły związek z mnichami i buddyzmem. Luohan oznacza Arahant. Arhat (Arahant) to synonim Buddy. Do Stanów Zjednoczonych owoce trafiły na początku XX wieku.

 
Pierwotnie pnącza tego owocu porastały zbocza chińskich i tajlandzkich gór. Góry nadawały cień roślinie, a częsta mgła chroniła ją przed słońcem. Obecnie roślina uprawiana jest w południowej chińskiej prowincji Guangxi (głównie w górach w pobliżu Guilin), a także w Guangdong, Guizhou, Hunan i Jiangxi. Roślina osiąga wysokość od 3 do 5 m. Kwitnie latem i jesienią. Liście wąskie w kształcie serca mają długość 10-20 cm. Owoc jest okrągły, wyglądem przypomina małą kulę, o średnicy 5-7 cm. Jest gładki, żółto-brązowy lub zielono-brązowy. Wnętrze owocu zawiera jadalny miąższ, sok i dużą liczbę nasion. Skóra, soczyste części i nasiona mają słodki smak.

Owoc Mnicha jest rzadko stosowany w świeżej postaci. Jest owocem wrażliwym, nawet lekkie obicie natychmiast przebarwia miąższ na brązowo. Szybko ulega fermentacji, co skutkuje niepożądanym smakiem i zapachem. Owoce zbiera się zielone, które brązowieją po wysuszeniu. Luo Han Guo są poddawane powolnemu suszeniu w piecach. Początkowo technika suszenia prowadziła do powstawania gorzkich i cierpkich smaków. Dopiero opatentowany w 1995 roku przez Firmę Procter&Gamble  skuteczny sposób usuwania zakłócającego smaku pozwoliło na wytwarzanie użytecznego środka słodzącego.


Owoc Mnicha zawiera 25-38% różnych węglowodanów, zawiera witaminę C, pierwiastki dobre dla serca: potas, wapń, magnez oraz selen, które chronią nasze czerwone krwinki i błony komórkowe przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. 

Luo Han Guo zwany "Owocem nieśmiertelności" jest stosowany w Chinach jako nisko kaloryczny słodzik do napojów chłodzących, oraz w tradycyjnej medycynie chińskiej do leczenia cukrzycy i otyłości. Obniża poziom cukru we krwi, podnosi odporność, pomaga w leczeniu schorzeń związanych z układem pokarmowym. Spożywanie owocu Mnicha wpływa dobrze na nasze drogi oddechowe, łagodzi kaszel i nawilża płuca.

Owoc Mnicha jest czasem mylony z mangostanem właściwym (garcinia mangostana), który ma podobny kształt i kolor.  Mangostan należy do rodziny dziurawcowatych, a Owoc Mnicha do dyniowatych. Poniżej zestawienie tych dwóch owoców.

Owoc Mnicha
Mangostan
Owoc Mnicha po wysuszeniu
Mangostan w świeżej postaci

Owoc Mnicha można spożywać na surowo, jest soczysty i słodki. Skórka owocu dodawana jest do napojów, soków i naparów. Doskonale poprawia smak ziołowej herbaty.

Luo Han Guo szybko ulega przebarwieniu, fermentacji, jest trudny w transporcie i w przechowywaniu, zwykle sprzedawany jest w postaci suszu. Ususzony można kupić w całości lub w formie drobno zmielonego proszku. Po przekrojeniu suszonego owocu, ze środka wydobywa się miły zapach przypominający czekoladę. Owoc jest rzeczywiście bardzo słodki, ale czy aż 300 razy od cukru?!


Curry z polędwiczkami z kurczaka

Składniki:
  • 400 g polędwiczek z kurczaka
  • 1/2 owocu Mnicha
  • 1 duży batat
  • 1 duża czerwona papryka
  • 1 duża zielona papryka
  • 1 duża cebula, drobno pokrojony
  • 2 ząbki czosnku
  • sok z 1 cytryny
  • sok z 1 pomarańczy
  • 200 ml mleka kokosowego z puszki
  • 2 łyżeczki curry w proszki
  • 1/2 łyżeczki kurkumy w proszku
  • 1 łyżka mąki pszennej
  • 3 łyżki oleju
  • 1 szklanka bulionu drobiowego
  • sól, pieprz
  • szczypiorek
Przygotowanie:
  1. Oczyszczone polędwiczki kroimy w dwu centymetrowe kawałki, posypujemy mąką i smażymy na rozgrzanym tłuszczu przez 3 minuty z każdej strony.
  2. Batat obieramy i kroimy na małe kawałki, wrzucamy na 10 minut do gotującej, lekko posolonej wody. Po ugotowaniu odcedzamy.
  3. Papryki oczyszczamy z pestek, kroimy na małe kawałki.
  4. Drobno pokrojoną cebulę smażymy na rozgrzanym oleju, dodajemy wyciśnięty przez praskę czosnek.
  5. Suszony owoc Mnicha kroimy na pół i wydrążamy z niego miąższ. Miąższ drobno kruszymy.
  6. Do gotującego się bulionu dodajemy polędwiczki, batat, paprykę, cebulę z czosnkiem, owoc Mnicha, przyprawy: curry, kurkumę, sól i pieprz, dodajemy sok z cytryny i pomarańczy. Gotujemy około 10 minut i dodajemy mleko kokosowe. Zmniejszamy temperaturę gotowania. Pozostawiamy na 25 - 30 minut, aby bulion z mlekiem trochę się zredukował. 
  7. Gotowe danie podajemy posypane drobno pokrojonym szczypiorkiem.