Langosz

Langosz (po węgiersku Lángos) - specjalność charakterystyczna dla kuchni węgierskiej, to upieczony placek wykonany z tradycyjnego miękkiego ciasta drożdżowego. Nazwa pochodzi od węgierskiego słowa "láng" oznaczającego płomień.

Według jednych źródeł Lángos, wraz z innymi potrawami, pojawił się w kuchni węgierskiej w czasie okupacji tureckiej. Początki powstania placków podobnych do tych, które znamy jako langosze, inne źródła odnajdują w starożytnym Rzymie. Placki są popularne na Węgrzech, Austrii, Chorwacji, Słowacji, Czechach i w Polsce. Ostatnio rozprzestrzeniają się na cały świat i są już znane i sprzedawane w Australii i Nowej Zelandii. 

Dawniej langosze pieczono w piecu, w którym wcześniej piekł się chleb. Chleby był zazwyczaj pieczone 5-7 razy dziennie. Piekarze wykorzystywali rozgrzane piece do wypieku placków. Langosze wypalano w przedniej części piekarnika, gdzie jeszcze żar płomienia był mocny. Wystarczyło niecałe dwadzieścia minut i placki były gotowe. Langosze stały się więc szybkim sposobem na ciepły, dobry posiłek. Upieczone ciasto polewano jedynie świeżą wiejską śmietaną, posypywano odrobiną soli i już było gotowe śniadanie. Szybko i smacznie. 

Wraz z rozwojem i tempem życia piekarnie zaczęto zamykać. Pieczenie chleba metodą tradycyjną z wolna przestawało być rentowne. Ulubione przez gospodynie domowe okrągłe placki - langosze zaczęto smażyć w głębokim oleju lub piec na wolnym ogniu, na ruszcie bądź na rozgrzanych blachach.

Tradycyjne langosze przygotowywano z mąki, drożdży, letniego mleka, cukru, soli i z odrobiną oleju. Podawano je z kwaśną śmietaną, czasem z dżemem, cukrem pudrem, posypane serem lub polane masłem czosnkowym. I tak jak z pizzą, dodatki zmienne są i sposób ich podania zależy od naszego gustu i smaku. Ciasto na langosze przygotowuje się również dodając do mąki purée z gotowanych ziemniaków lub dodając surowe starte ziemniaki.

Langosze można kupić w prawie każdym barze szybkiej obsługi, na rynkach, targach i jarmarkach, imprezach plenerowych i festynach. Jada się świeże i ciepłe, polane kwaśną śmietaną lub posypane żółtym serem, bez dodatków lub z dodatkami. Najczęściej smaży się je w większej ilości, układa na specjalnych metalowych podporach, blisko źródła ciepła, tak aby przez cały czas były gorące. Wystarczy tylko sięgnąć po placek, uzupełnić dodatkami i gotowe. Ja najbardziej lubię, kiedy od razu po usmażeniu posypuje się je żółtym serem. Wówczas ser miło roztapia się na gorącym placku tworząc delikatną skorupkę.

Z serów najczęściej można spotkać podpuszczkowe twarde sery typu gouda, ementaler, radamer, ale też  biały ser - twaróg, ser kozi lub owczy. Kwaśna śmietana często zastępowana jest jogurtem lub kefirem, a masło czosnkowe sosem czosnkowym. Inne popularne składniki dodane do placków to grzyby, mięsa i wędliny, papryki, pomidory, cebula, bakłażany, kapusta. Langosze usmażone w głębokim tłuszczu zachowują swoją chrupkość tylko przez krótki czas, dlatego powinny być spożywane natychmiast.  

Langosz jest popularny przez cały rok. Łatwy i niedrogi sposób przygotowania sprawia, że langosz pieczony / smażony jest również w domach. Można podawać go również na słodko z czekoladą, karmelem, musem owocowym, bakaliami i świeżymi owocami.

Langosze trudno zaliczyć do zdrowej żywności ze względu na wysoką zawartość tłuszczów, węglowodanów i soli. Traktowane są i przypisane do grupy jako fast food.
.

Langosz

Składniki:

Na zaczyn:

• 2 łyżki mąki pszennej
• 3 dag drożdży
• 1/2 szklanki mleka lekko podgrzanego
• 1 łyżka cukru

Na ciasto:

• 40 dag mąki
• 200 g  ugotowanych ziemniaków
• 1 łyżka oleju
• szczypta soli

Na sos:

• majonez
• jogurt naturalny
• czosnek
• sól i pieprz

Dodatki:

• żółty ser
• 1/2 łyżeczki pieprzu cayenne
• smalec do smażenia
• kilka listków rukoli

Przygotowanie:

1. Przygotowujemy zaczyn: drożdże łączymy 1 1/2 szklanki lekko podgrzanego mleka, dodajemy 1 łyżkę cukru, 2 łyżki mąki pszennej. Zostawiamy do wyrośnięcia.
2. Mąkę łączymy z ugotowanymi ziemniakami, zimnym mlekiem, szczyptą soli i 1 łyżką oleju. Wygniatamy ciasto i odstawiamy. 
3. Sos robimy mieszając majonez, jogurt, wyciśnięty przez praskę czosnek. Doprawiamy solą i pieprzem.
4. Langosze smażymy na smalcu na złoty kolor.
5. Usmażone posypujemy żółtym serem i wstawiamy do rozgrzanego piekarnika, tylko na krótką chwilę, aby ser mógł się lekko roztopić.
6. Podajemy gorące polane sosem i posypane żółtym serem, ozdobione listkami rukoli.

Finger lime

Finger lime (Citrus australasica) - gatunek z rodziny rurowatych. Jest rzadkim drzewem lasu deszczowego pochodzącego ze wschodniego wybrzeża Australii. W Australii istnieje ponad 200 odmian, w tym gatunki dzikie. Obecnie występuje w nadmorskich obszarach w stanach Queensland i Nowej Południowej Walii w Australii.

Drzewo rodzi niezwykłe owoce, które od tysięcy lat stosowane były jako lekarstwo i cenne źródło pożywienia dla Aborygenów. Niestety te wartościowe drzewa systematycznie były wycinane przez europejskich osadników, którzy dla celów rolniczych karczowali ziemię, niszcząc busz i pozbywając się niechcianych drzew. Na szczęście roślina przetrwała w odizolowanych, nieodwiedzanych przez człowieka, częściach lasów, na prywatnych terenach i w Parkach Narodowych. Do dzisiaj są to jedyne źródła pochodzenia Finger lime w Australii. Komercyjne wykorzystywanie owoców zaczęło się w połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Zaczęto od sprzedaży owoców do pobliskich restauracji i miejskich targów, aż po eksport świeżych owoców i ich przetworów poza Australię. Obecnie Finger lime zaczęto uprawiać również w innych krajach m. in. w  Stanach Zjednoczonych (w Kalifornii i na Florydzie).

Wiecznie zielony kolczasty krzew lub niewielkie drzewo osiąga wysokość od 1 do 7 metrów. Lubi dobrze osuszoną ziemię i pełne słońce, dlatego najlepiej czuje się w tropikalnych i subtropikalnych lasach. Kwitnie białymi kwiatkami, o delikatnych płatkach, od marca do lipca, a dojrzałe owoce można zbierać od listopada do marca. Owoce mają walcowaty kształt, wielkości palca dorosłego człowieka.

Miąższ owocu jest bardzo wyjątkowy, ponieważ zawarte wewnątrz kuleczki mają wygląd podobny do kawioru. Stąd nazwa: kawior cytrusowy, ale też limonkowy kawior, ikra limonkowa, kryształki limonkowe, kryształki cytrusowe, kawior leśny, palec limo, cytrusowy palec.

Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO), niezależna australijska agencja rządowa, odpowiedzialna za badania naukowe, opracowała kilka hybryd, krzyżując Finger lime z popularnymi cytrusami. Te hybrydy stworzyły wiele nowych odmian, które wytwarzają owoce w wielu różnych kolorach, od jasnoróżowego do prawie czarnego. Kolor zależy od gatunku cytrusów z którym Finger lime została skrzyżowana. Kolor miazgi, czyli pęcherzyki wypełnione sokiem, występują w różnych odcieniach m.in. różu, zieleni, czerwieni, bieli.

Owoc Finger lime zawiera znaczne ilości kwasu foliowego (B9), który jest niezbędny w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, zwłaszcza w zakresie działania układu krwionośnego i nerwowego, potasu, który pomaga nam w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi i napięcia mięśni, oraz znaczne ilości witaminy C i E. Owoc, zarówno skóra i sok, mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwbakteryjne. Aborygeni cenili Finger lime wierząc, że ma zdolność odstraszania chorób.

Finger lime to delikatny owoc z niesamowitym wnętrzem, którego przezroczyste kulki kojarzą się z kawiorem lub perłami. Kulki, czyli pęcherzyki wypełnione aromatycznym sokiem pękają podczas lekkiego dotyku. Kuliste pęcherzyki podczas konsumpcji pękają dając nieprawdopodobny efekt. W ustach rozpływa się sok owocowy, rześki, słodki, kwaśny, lekko cierpki, czasem pikantny, wyjątkowy.

Orzeźwiający cytrusowy smak Finger lime idealnie pasuje do dań, w których wykorzystujemy cytrynę lub limonkę. Ryby, owoce morza, sushi, sałatki i wszędzie tam, gdzie chcemy nadać potrawą smak cytrusów. Pięknie prezentują się kuliste perełki na świeżo przygotowanych ostrygach. Owocem wzbogacimy również dresingi i sosy, soki i syropy. Pięknym wykończeniem deserów będzie ozdobienie "kawiorem" lodów i tortów.  Lekko gorzki smak Finger lime pasuje do napojów. Koktajle z Finger lime zyskają nowy wymiar, eksplozję na języku.

Na zakończenie, wybrane przeze mnie, różne odmiany Finger lime. Ujęły mnie swoją kolorystyką i odmiennym kolorem miąższu:

• Green Alstonville, to odmiana o gładkiej brązowej skórce z zielonymi odcieniami, wewnątrz jasnozielony miąższ. Owoce występują zwykle bez pestek i mają około 7-12 cm długości.
• Pink Pearl, to głęboko czerwona skórka, prawie amarantowa z różowymi ziarenkami. Idealny owoc do koktajli, szampana lub dowolnego deseru.
• Chartreuse, znakomity owoc, bardziej pikantny od innych. Smak lekko słony, o lepkiej konsystencji, z jasnozielonym, przezroczystym wnętrzem. Idealny do sałatek warzywnych, mięsnych i rybnych.
• Wauchope, to ciemno czerwona skórka z białymi ziarenkami. Smak łagodny, cytrynowy.
• Pink Ice, różowa skórka i również różowe ziarenka z lekko gorzkim smakiem, który przypomina różowego grejpfruta. Doskonały do napojów.
• Red Champagne, czerwona skórka, czerwone ziarenka, aromat jabłek i moreli. Kolor i smak sprawia, że owoc cieszy się dużym popytem wśród barmanów i szefów kuchni.
• Polka Dot, duży owoc z ładnymi i przezroczystymi perłami. Kulki tego owocu są znacznie większe niż pozostałe, pikantne, doskonałe do deserów. 
• Yellow Sunshine, żółta skórka, białawe ziarenka, o łagodnym smaku i aromacie limonki.

W Polsce Finger lime są dostępne tylko za pośrednictwem internetu. Koszt jednego kilograma to około 700,00 zł. Cena zbija z nóg. Niestety jest to owoc, który bardzo trudno transportować. Mam nadzieję, że wkrótce to się zmieni, tym bardziej że owoce Finger lime można również zamrozić nie niszcząc przy tym smaku, ani kształtu.
.
.

Wędzony łosoś z Finger lime

Składniki:

• 1 szt. Finger lime
• 200 g wędzonego łososia
• 150 g serka homogenizowanego
• 1 łyżka chrzanu
• 1 łyżka drobno posiekanego koperku
• gałązki koperku do dekoracji
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Ser łączymy z chrzanem i koperkiem, doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Całość mieszamy delikatnie uzyskując masę kremową.
2. Z płatów łososia układamy gniazda i wypełniamy je przygotowanym kremem serowym.
3. Na wierzchu każdej porcji układamy ziarenka Finger lime, ozdabiamy gałązką koperku i plasterkiem owocu.
4. Wstawiamy do lodówki na pół godziny. 
5. Gotowe danie podajemy schłodzone ze świeżą bagietką.

Tatar z łososia z Finger lime

Składniki:

• 200 g wędzonego łososia
• 2 szt. Finger lime
• 1 duży pomidor
• 1 awokado
• 2 ogórki konserwowe
• 8 czarnych oliwek
• natka pietruszki
• sól, pieprz
• gałązka koperku i 2 plasterki cytryny
• 4 kromki ciemnego pieczywa

Przygotowanie:

1. Łososia kroimy na bardzo drobne kawałki.
2. Obrany ze skóry pomidor, oczyszczony z pestek, kroimy w drobną kostkę.
3. Oliwki, ogórki i obrane ze skóry awokado kroimy na drobne kawałki.
4. Natkę pietruszki siekamy bardzo drobno.
5. Wszystkie wymienione składniki mieszamy delikatnie ze sobą. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.
6. Na talerzu układamy kromki ciemnego pieczywa, na każdym z nich umieszczamy solidną porcję tatara. Na wierzchu układamy ziarenka i plaster owocu, ozdabiamy gałązką koperku. 
7. Podajemy tatar schłodzony z plasterkiem cytryny i owocem Finger lime.