Tapioka

Tapioka, skrobia tapiokowa to produkt skrobiowy wytwarzany z korzeni manioku. Występuje w postaci perłowych kulek, płatków i mąki. Tapioka pochodzi z północnych i środkowo-zachodnich regionów Brazylii. Tapioka wywodzi się od słowa tipi'óka, nazwy w języku tupi używanym przez tubylców. Język tupi należy do rodziny językowej występujący w Ameryce Południowej. Kiedy Portugalczycy po raz pierwszy przybyli do Brazylii około 1500 roku poznali maniok i otrzymywanej z tej rośliny tapiokę. Roślina została sprowadzona przez Portugalczyków do większości Indii Zachodnich, Afryki i Azji.

 

Tapioka jest podstawowym pożywieniem milionów ludzi w krajach tropikalnych. Maniok to wieloletni krzew przystosowany do gorących warunków tropikalnych nizin. Roślina manioku ma czerwone lub zielone gałęzie z niebieskimi wrzecionami. W roślinie znajduje się linamaryna, glikozyd cyjanogenny, który nie usunięty może przekształcić się w cyjanek. Aby pozbyć się trucizny, maniok należy ugotować lub upiec. 

 

Kiedyś perły tapioki były używane do krochmalenia ubrań. W tym celu gotowano ubrania wraz z tapioką.

 

Proces otrzymywania tapioki jest zbliżony do pozyskiwania skrobi ziemniaczanej i wygląda podobnie, czyli korzenie są myte, obierane, rozdrabniane, odwadniane i suszone. W Brazylii tradycyjna produkcja tapioki jest produktem ubocznym produkcji mąki z korzenia manioku. W handlu tapioka występuje w kilku postaciach: proszek rozpuszczalny na gorąco, mączka, płatki, prostokątne patyczki lub najpopularniejsze, kulki podobne do perełek. Rozmiar kulek jest różny od 2 do 8 mm, ale najczęściej występują o średnicy 2-3 mm. Tapioka jest pozbawiona smaku, więc stanowi idealny naturalny, zagęszczający środek przy produkcji produktów spożywczych.

 

Przetwarzanie mąki z manioku w perły z tapioki wymaga określonego etapu prażenia. Mąka zaś, która  jest częściowo żelowana, wygląda jak płatki, grysik lub granulki o nieregularnym kształcie.

 

 

Tapioka zawiera lekkostrawne węglowodany, niewielkie ilości białka, tłuszczów, błonnika, witaminy i składników mineralnych. Nie zawiera glutenu. Jest hipoalergiczna. Jest dobrym źródłem skrobi opornej (węglowodan), która pełni wiele funkcji prozdrowotnych m.in. stanowi ona pożywkę dla rozwoju pożytecznych bakterii jelitowych, a to wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego.

 

 

Tapioka podczas gotowania zmienia się. Perły tapioki, gdy są surowe, są nieprzezroczyste, ale po ugotowaniu we wrzącej wodzie stają się przezroczyste. Ugotowana tapioka wchłania wodę do dwukrotności swojej objętości. 

 

 

Przetworzona tapioka jest zwykle biała, ale może być kolorowa. Najpopularniejszym, tradycyjnym kolorem stosowanym do tapioki był kolor brązowy, a nie biały, ze względu na dodatek cukru, który podczas obróbki cieplnej się karmelizował, nadając kulkom złotego, brązowego wyglądu. W ostatnich latach tapiokowe kulki barwione są w sposób naturalny, czarną lub zieloną herbatą oraz sokami owocowymi, ale są też barwione przy pomocy barwników spożywczych.

 

Tapioka stanowi podstawowy produkt do wyrobu Bubble Tea, czyli herbaty bąbelkowej. Bubble Tea napój herbaciany z perłami tapioki na dnie, zwykle podawany jest na zimno, często z mlekiem. Występuje w wielu różnych smakach i z wieloma różnymi dodatkami. Najczęściej napój podaje się w wysokich, przezroczystych szklankach ze słomką o dużej średnicy, tak aby zmieściły się w niej kulki. Bardzo popularny w krajach azjatyckich, w USA i Kanadzie napój powstał w latach 80. XX wieku na Tajwanie.

 

 

Tapioka ma szerokie zastosowanie w kuchni. Można z tapioki przygotować wspaniałe śniadanie, doskonały obiad lub jeszcze doskonalszy deser. Generalnie do wszelakich puddingów, kremów i galaretek preferowane są małe perełki tapioki lub granulat, do napojów duże. Kulki tapioki wykorzystywane w ciastach, naleśnikach i plackach mogą przybierać dowolną formę, w zależności od kreatywności kucharza. Granulat tapioki stosuje się do wyrobu legumin, kisieli mlecznych i owocowych. Proszek z tapioki jest powszechnie stosowany jako zagęszczacz do zup, sosów i innych płynnych potraw. Z mąki wyrabia się delikatne pieczywo, ciasta, ciasteczka, herbatniki i inne przysmaki. Płatki tapioki służą do zagęszczania ciast z owocami o dużej zawartości wody.

Tapioka perłowa jest powszechnym składnikiem deserów w Azji. Występuje w słodkich napojach, takich jak herbata bąbelkowa, owocowa breja i taho, czyli filipińska przekąska wykonana ze świeżego, miękkiego tofu, kulek sago lub tapioki. W Brazylii kulki tapioki gotuje się z winem lub innym płynem, aby dodać smaku i koloru. Znanym deserem w Stanach Zjednoczonych jest pudding z tapioki lub syrop z tapioki, czasami podawany jako słodzik.

Z grubej mąki uzyskanej z tapioki smaży się na rozgrzanej patelni, płaski chleb, który przypomina naleśnik. Nadzienie naleśnika to między innymi masło, ser, szynka, bekon lub czekolada i owoce. Tego rodzaju danie z tapioki jest zwykle podawane na ciepło.

Krupuk, czyli tradycyjne indonezyjskie krakersy przygotowane są z tapioki, które mogą być doprawione mielonymi krewetkami. Indonezyjski Cilok to pierogi z kulkami tapioki. Perełki tapioki po ugotowaniu można zmieszać z tartym kokosem, chili, solą, kurkumą, a następnie są ugotowana na parze i zmielone. Kawałki tapioki są często spożywane z prostym sosem chili. Puree z tapioki łączy się z curry mięsnym lub rybnym. Niezwykle popularne są również chipsy z tapioki, czyli cienko pokrojone wafle. 

Tapioka nie jest tak szeroko stosowana w Europie, ale coraz częściej można ją spotkać na naszym kontynencie. W Belgii do czystych zup dodaje się małe, białe perełki tapioki. Kulki tapioki używane są w deserach m.in. we Francji. Słona przekąska w Wielkiej Brytanii, Skips, jest wytwarzana ze skrobi z tapioki. Tapioka jest również dostępna w postaci suszonej. 

Tapioka gotowana w mleku kokosowym i cukrze

 

Składniki:

• 1/3 szklanki granulatu tapioki
• 1 szklanka mleka kokosowego
• 1 szklanka mleka lub napoju roślinnego (jeśli chcemy bardziej zagęszczoną tapiokę dodajemy mniej mleka)
  
• 2 łyżki cukru
• 3 plastry ananasa z puszki
  
• garść borówek amerykańskich lub jagód
  
• kilka obranych pistacji
• listki mięty lub melisy do dekoracji

Przygotowanie: 

1. Granulat tapioki namaczamy w mleku kokosowym. Dodajemy cukier i pozostałe mleko, następnie gotujemy do uzyskania miękkości. Gotujemy na małym ogniu stale mieszając.
   
2. Przygotowaną tapiokę przekładamy do naczynia. Na wierzch układamy pokrojone plastry ananasa i borówkę, posypujemy pistacjami. Dekorujemy listkami mięty lub melisy.

Deser z tapioki, moreli i mango

 

Składniki:

• 1/3 szklanki drobnej tapioki
  
• 2 szklanki mleka migdałowego
• 2 łyżki cukru
• 4 morele
• 1 mango
  
• listki mięty lub melisy do dekoracji
  

Przygotowanie:

1. Tapiokę zostawiamy w wodzie na jedną godzinę. Mleko migdałowe wlewamy do garnka i gotujemy. Do mleka dodajemy odcedzoną z wody tapiokę i cukier, gotujemy do miękkości na małym ogniu, aż tapioka stanie się przezroczysta.
   
2. Mango i morele obieramy ze skóry, miksujemy pozostawiając małe kawałki. 
3. Ugotowaną i ostudzoną tapiokę przekładamy do szklanego naczynia. Na to wykładamy mus przygotowany z mango i moreli. Dekorujemy listkami mięty lub melisy.
4. Deser podajemy schłodzony.
   

Jogurt z tapioką, borówkami i poziomkami

 

Składniki:

• 1/3 szklanki drobnej tapioki
• 1 i 1/2 szklanki mleka sojowego
  
• 1/2 szklanki jogurtu greckiego
  
• 2 łyżki cukru
• garść borówek amerykańskich
  
• 1/2 szklanki poziomek
  
• 10 dowolnych herbatników
  

Przygotowanie:

1. Tapiokę zostawiamy w wodzie na jedną godzinę. Mleko sojowe wlewamy do garnka i gotujemy. Do mleka dodajemy odcedzoną z wody tapiokę i cukier, gotujemy do miękkości na małym ogniu, aż tapioka stanie się przezroczysta.
2. Kilka poziomek zostawiamy do dekoracji, pozostałe łączymy z gęstym jogurtem i z częścią tapioki.
   
3. Herbatniki rozdrabniamy.
4. W szklanym naczyniu układamy piętrowo: pokruszone herbatniki, jogurt poziomkowy, tapiokę.
5. Wierzch deseru dekorujemy borówkami, poziomkami i kawałkami herbatników.