Szakszuka

Szakszuka, Shakshouka (po arabsku شكشوكة) oznacza wielki bałagan, miks warzyw: pomidorów, papryki, cebuli i jajek. Dokładne pochodzenie potrawy jest sporne. Dwa kontynenty roszczą sobie do tego prawo. Jedni uważają, że potrawa wywodzi się z kuchni państw położonych w południowo-zachodniej Azji, inni uważają, że jest to Afryka Północna. 

Dzisiaj jest to podstawowe danie w kuchni Bliskiego Wschodu: arabskiej, cypryjskiej, egipskiej, izraelskiej, palestyńskiej, libańskiej, syryjskiej, tureckiej, bahrańskiej. W Afryce Północnej szakszuka znana jest przede wszystkim w kuchni marokańskiej, algierskiej, libijskiej, tunezyjskiej.

Shakshuka, jak wiele dań z Bliskiego Wschodu, jest zwykle spożywana z pitą lub z białym chlebem, który zanurza się w potrawie, tworząc swego rodzaju łyżkę. Szakszuka podawana jest na patelni, na której została przygotowana.

Składnikami głównymi w tej potrawie są jajka, pomidory, papryka, cebula. Danie przygotowuje się na patelni gotując składniki w pikantnym sosie pomidorowym. Przed podaniem posypuje się listkami świeżej kolendry.

Często szakszukę przyprawia się kminem, kminkiem, pieprzem cayenne, chili, gałką muszkatołową. Skoro szakszuka jest spożywana w różnych krajach na całym świecie, to wiadomo, że możliwych jest wiele odmian tego dania, różniących się pikantnością, ostrością, słodyczą, składnikami i przyprawami. Istnieje niezliczona ilość jej odmian, każda z własną, unikalną mieszanką składników.

Szakszuka oprócz podstawowych składników, wspomnianych wyżej, może zawierać kiszoną cytrynę, słone sery owcze, oliwki, harissę, pikantną kiełbasę chorizo, kiełbasę z wieprzowiny lub kiełbasę z jagnięciny. 

W kulturze żydowskiej na szabatowy obiad przygotowuje się dużą partię gulaszu pomidorowego, a resztę wykorzystuje się następnego ranka do przygotowania śniadaniowej szakszuki.

 

W Algierii szakszuka jest powszechnie spożywana jako dodatek do dania głównego. Jedną z odmian szakszuki jest hmiss, który często podaje się z tradycyjnym chlebem aghroum lub kesra. Hmiss to tradycyjna algierska sałatka z grillowanej papryki i pomidorów. W sałatce warzywa są posiekane, wymieszane i doprawione oliwą z oliwek. Słowo „hmiss” w języku algierskim oznacza smażone, ponieważ warzywa należy smażyć po grillowaniu.

Hmiss przygotowywany jest w całej Algierii, z niewielkimi różnicami w zależności od regionu. I tak we wschodniej Algierii przyrządza się je z czosnkiem, pomidorami i grillowaną papryką. Przygotowuje się go, wkładając na patelnię czosnek, pokrojone pomidory i oliwę na kilka minut, dodając paprykę i wszystko rozgniatając w drewnianym moździerzu. Następnie podaje się go na talerzu. W Kabylii hmiss przygotowywany jest z tych samych warzyw, następnie doprawiany oliwą, czasem na koniec dodaje się roztrzepane jajka, miesza i gotuje bardzo powoli. 

W Tunezji popularne jest podobne danie zwane slata mesouia, różniące się jednak od hmissa dodatkiem cebuli, kminku i tuńczyka. Sałatka Mechouia to bardzo popularne danie pochodzące z Tunezji, kraju w Afryce Północnej, który ceni sobie ostrość, szczególnie spożywane latem. To grillowana sałatka z warzyw, pomidorów, papryki, cebuli i czosnku, która może zawierać również bakłażana. Grilluje się je w piekarniku lub na kuchence, a następnie doprawia, dodając  tuńczyka i oliwę, a czasem do dekoracji dodaje się jajka na twardo.

Niektóre odmiany szakszuka można przygotować z mielonej jagnięciny, prażonych całych przypraw, jogurtu i świeżych ziół. Przyprawy mogą obejmować mieloną kolendrę, kminek, paprykę, kmin i pieprz cayenne. Tunezyjscy kucharze dodają do potrawy ziemniaki, bób, serca karczochów lub cukinie. 

 

 

Jako bazę do szakszuka można wykorzystać północnoafrykańskie danie matbucha. Matbucha  to gotowane danie składające się z gotowanych pomidorów i pieczonej papryki doprawionej czosnkiem i papryczką chili, gotowane na wolnym ogniu przez kilka godzin. Tradycyjnie podaje się je z marokańskim chlebem.

 

W kuchni andaluzyjskiej odmianą szakszuki  jest danie znane jako huevos a la flamenca. Ta wersja zawiera szynkę chorizo i serrano. Jajka flamenco to bardzo popularne danie jajeczne w kuchni andaluzyjskiej. W glinianym garnku  rozbij kilka surowych jajek z dobrze oddzielonymi żółtkami. Do potrawy zwykle dodaje się zielone szparagi lub groszek. Czasami dodane są inne warzywa: bób, fasolka szparagowa, cukinia. Całość wkładana jest do piekarnika i pozostawiana, aż jajka się zetną. Kilka cienkich plasterków chorizo lub szynki również dodawane są do potrawy. W niektórych przypadkach używa się sosu pomidorowego lub smażonej cebuli podsmażanej na smalcu. Czasem dodaje się frytki.

 

W kuchni włoskiej istnieje wersja tego dania o nazwie uova in purgatorio (jajka w czyśćcu), do której dodaje się czosnek, bazylię lub pietruszkę. Jajka w czyśćcu to typowe danie neapolitańskie na bazie jajek i sosu pomidorowego. Po przygotowaniu sosu z dodatkiem pomidorów i koncentratu, na tej samej patelni gotuje się jajka, tworząc w sosie zagłębienia. Danie jest przyozdobione natką pietruszki i podawane z chlebem.

 

Szakszuka

Składniki:

• 4 jajka
• 2 duże pomidory
• 1 łyżka przecieru pomidorowego
• 1 cebula
• 1 czerwona papryka
• 1 łyżka oleju
• natka pietruszki
• 1 łyżeczka cukru 
• 1 łyżeczka ostrej papryki
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Na dużej patelni rozgrzewamy olej, dodajemy pokrojoną w plasterki cebulę i smażymy, aż się lekko zeszkli.
2. Pomidory obieramy ze skóry, kroimy w plasterki, paprykę oczyszczamy z pestek i kroimy w małą kostkę, obraną ze skóry kiełbasę kroimy w plasterki. 
3. Do podsmażonej cebuli dodajemy pomidory, paprykę. Dodajemy przecier pomidorowy i doprawiamy do smaku solą, pieprzem, papryką i cukrem.
4. W daniu robimy cztery głębokie dołki, a potem wbijamy w nie jaja. Przykrywamy patelnią i pozostawiamy gotując przez 5 minut, aż białka się zetną, a żółtka pozostaną płynne. 
5. Szakszukę podajemy na patelni, gorącą, posypaną natką pietruszki.