Orzech włoski

Orzech włoski (Juglans regia L.) – gatunek drzewa liściastego z rodziny orzechowatych. Orzech włoski należy do najstarszych roślin na naszej planecie. To długowieczne, wysokie drzewo (do 30 m) o rozłożonej koronie może dożyć nawet kilkuset lat.

Trudno dokładnie określić obszar z którego pochodzi. Prawdopodobnie pochodzi z Azji (Azja Mniejsza, Kaukaz, wybrzeże Morza Kaspijskiego, Azja Środkowa). Dziś we wszystkich krajach o ciepłym klimacie istnieją orzechowe sady, głównie we Francji, Włoszech, na Bałkanach, w Chinach, Japonii oraz Indiach.

Do Polski dotarł zapewne z Włoch, być może świadczy o tym jego nazwa. W Polsce nie ma sadów orzechowych, ze względu na klimat, ale w ogrodach rosną pojedyncze drzewa, które potrafią przetrwać srogą zimę.

Owocem jest pestka. Wewnątrz znajduje się w zdrewniałej skorupie jadalne nasiono. Kulisty lub lekko owalny pestkowiec. Zewnętrzna warstwa owocni stanowi mięsistą, zieloną okrywę, łatwo odpadającą jesienią. Zielona skorupka, która z czasem staje się jasnobrązowa. Skorupka marszczy się i pęka. Wewnętrzna część owocni, czyli endokarp, tworzy zdrewniałą skorupę. Nasiono otoczone błoniastą łupiną, potocznie zwane jądrem, stanowi jadalną część owocu. Dojrzałe owoce orzecha włoskiego mają kształt owalny i powszechnie nazywane są orzechami.

 

Najsmaczniejsze są pierwsze orzechy, które z trudem odrywają się od zielonej powłoki. Pokryte są delikatną błonką, która jest gorzka. Taki wyłuskany orzech jest biały w środku i lekko wilgotny. Zajadając się takimi orzechami należy tylko pamiętać, że zielona łupina bardzo brudzi ręce na brązowy kolor.

Orzechy włoskie są cennym źródłem fosforu, potasu, wapnia, magnezu, żelaza, manganu, kobaltu, miedzi, cynku, sodu oraz jodu. Orzechy włoskie dostarczają kwasów tłuszczowych omega-3, 6 i 9. Zawierają sporo białka. Zawierają witaminy A, B6, C, E, PP i K, kwas foliowy, niacynę. To naturalny zestaw składników, niezbędnych dla zdrowia całego organizmu. Orzechy włoskie są zalecane w profilaktyce chorób nowotworowych. Zawierają kwas linolenowy o korzystnym wpływie na komórki nerwowe. Zawierają L-argininę, która pomaga w rozszerzaniu naczyń krwionośnych. Poprawiają naszą pamięć, zdolność koncentracji. Obniżają ryzyko choroby wieńcowej. 

Zarówno orzechy włoskie, jak i olej z tych nasion, posiadają korzystne dla zdrowia człowieka tłuszcze nienasycone. Znajdziemy tu zarówno wielonienasycone kwasy tłuszczowe, jak i kwasy tłuszczowe jednonienasycone. 

W kuchni orzechy włoskie wykorzystywane są do sporządzania ciast, deserów, jako dodatek do sałatek lub surówek, do potraw mięsnych, jarskich, zup i kremów. Orzechy świetnie łączą się z serami. Mielone orzechy sprawdzają się jako mąka. Drobno posiekane dodane do mielonego mięsa staną się idealnym farszem dla delikatnych mięs, zwłaszcza drobiu i cielęciny.

Z zielonych, niedojrzałych orzechów, zbieranych na przełomie maja i czerwca, przygotowuje się nalewki i likiery, konfitury i pikle. Niedojrzałe, zielone orzechy należą do najbogatszych źródeł witaminy C. 

 

 

Olej orzechowy ma specyficzny smak i aromat oraz ciemnobrązowy kolor. Jest jednym z najbogatszych źródeł niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i minerałów, pozyskiwany w wyniku tłoczenia na zimno miąższu orzechów włoskich. Wspiera organizm w walce z infekcjami i nadwagą, oczyszcza ciało i działa przeciwbólowo. Właściwości oleju wykorzystuje się w kosmetyce – do ochrony skóry przed oznakami starzenia. Nadaje się do gotowania i sporządzania sosów sałatkowych, do wzbogacania bukietów smakowych potraw, dań i przekąsek.

Sałatka owocowo-warzywna z orzechami włoskimi

Składniki:

• 1 brzoskwinia
• 3 plastry ananasa
• 3 rzodkiewki
• 1 mały ogórek zielony
• pól szklanki pokruszonego sera feta
  
• kilka listków sałaty lodowej
• 1 łyżka nasion słonecznika
• garść orzechów włoskich

Przygotowanie:

1. Owoce i warzywa kroimy w drobną kostkę
2. Sałatę lodową drobno rwiemy.
   
3. Z oleju, soku z cytryny i cukru przygotujmy sos winegret.
4. Składamy sałatkę, łącząc wszystkie składniki w głębokiej misce, polewamy sosem winegret.
5. Sałatkę podajemy lekko schłodzoną.
    

Bakłażany z orzechami włoskimi i miodem

Składniki:

• 1 bakłażan
• olej dosmażenia
• 1 szklanka posiekanych orzechów włoskich
• sól i pieprz
• 1 łyżka oleju 
• 1,5 łyżki miodu
  

Przygotowanie:

1. Bakłażany czyścimy z szypułek, kroimy w plastry, solimy i pozostawiamy na 20 minut, a następnie myjemy pod bieżącą wodą i osuszamy papierowym ręcznikiem.
   
2. Bakłażany smażymy na oleju z każdej strony, ręcznikiem papierowym osączmy z tłuszczu.
3. Orzechy podsmażamy na oleju.
4. Gorące bakłażany wykładamy na półmisek, polewamy miodem i posypujemy orzechami.